(SND) SAFRANBOLU
(ILBARIT KÖYÜ)
RESSAM RECAİ DEMİRSÖZ BİLGİLER
KÖYÜMÜZ
ILBARIT
Köyümüz
Ilbarıt'da Cumhuriyet öncesi, 5 sübyan mualim (öğretmen) varlığını gösterse de
,ancak daha önce askerliğini yapan,Mehmet Özer,1887 doğumulu olup,öğretmenlik
mesleğiğini yapabilmiştir.1914 Birinci Dünya Savaşı ve (Seferberlik) ilan
edildiğinden, Kardeşi Hüseyin Avni Aksoy, 1892,Amca oğlu Mehmet Ata Doğan
1896,Hacömeroğullarından Ahmet Oğlu,Hasan Fehmi Erden 1895 ve
Hacıalioğullarından Mustafa oğlu Hasan Efendi 1891(Çanakkale'de Şehit olmuştur)
öğretmenliklerini yapamadan askere çağrılmıştır.Cumhuriyet kurulduktan sonra
kendilerine tekrar öğretmenlik verildiğinde,yaşları 30 küsuru geçmiştir ve
Mehmet Özer'e yaşı diğerlerinden büyük olduğu için, tekrar öğretmenlik
verilmemiştir.Kendisi daha sonra köyden ayrılarak D:Ç:İşletmelerinde,işçi
çizelgelerine doldurarak,yaştan emekli olmuş,eşi ile birlikte Karabük Kapulu
Mezarlığındadır.Saygı ile anıyorum.Köylülerin bilgisine...
KILBARIT
KÖYÜ,KURULUŞ İTİBARIYLA,HACIÖMEROĞULLARI...
Bilndiği
gibi,Hacıalioğulları köyün alt kısmı,güney tarafını tercih
ederken,Hacıömeroğulları,yine köyün alt kısmı kuzey tarafını mesken
tutumuşlardır.Aileler burda zamanla çoğaldıkça,köyün üst kısmına
yerleşmeşlerdir.
Hacıömeroğlu
Mustafa 1766 doğumlu olup,Dokzangil ve Gardayigili temsil etmektedir.Dokzangil
bazında bakıldığında,oğlu Hüseyin 1830 doğumludur.Hüseyin oğlu Ali 1841
doğumludur.Ali oğul Mustafa (Dokzan) 1874 doğumludur.
Gardayigil
bazında bakıldığında,Yanıkgil, Abdullah 1796 doğumludur.En büyük oğlu
Mehmet,(Karamolla) 1841,Onun küçüğü,Yörük Köyüne içgüveyi girmiş,gerçek ismi
kayıtlarda olmadığı için,lakap olarak 'Gümüş' olarak biliniyor.Diğer kardeş
Osman 1863 ve Hüseyin 1864 doğumludur.Hüseyin,ilkönce Gardayigilin Mehmet,daha
sonra,Ayranconun Ahmet'le evlenen Hemit'in babasıdır.Gardeyigilin bir kolu
olan,Yanıkgil söyünmüştür.Bu günkü Yanıkgil'i teşkil edenler,kız elden oğlan
elden tanımı ile varlığıın sürdürmektedir.Yanıkgil'in eski ev isi
Kuruhüseyingilin üst kısmındadır.Geriye temel duvarı kalmıştır.
Abdullah
kardeşi Ahmet 1791 doğumludur ve asıl gardeyigili teşkil etmektedir.Oğlu Hasan
1823 doğumlu olup,Karahasan olarak bilinmektedir.Hasan'ın Mehmet 1819 ve Ömer
1825 iki kardeşi daha vardır.Fakat 1831 kayıtları baz alındığında, Mehmet'in
varlığı hakkında herhangi bir bilgi yoktur.Fakat Kulagil olarak bilinen
aileye,Gardeyigilden bir Mehmet içgüveyi girmiş olup doğumu,1857 dir.Ömer'e
gelince,Aşağı Meyremgil olarak bilinen ve Yakup'un babası olduğu bir realite
çünkü,Yakup'un oğlu Karıtlı İbrahim 1855 doğumlu olup,oğluna Ömer ismini
vermiştir.Dedim ya 1831 ve 1900 lü kayıtlar arısnda büyük boşluklar
var.Dolasıyla bu arayı kapatmakta zorlanıyorum.
Gardeyigil
Hasan'a gelince dört çocuğu olmuştur.Sırasıyla Ahmet,İzzet,Ayşe ve Şerife
Ayşe,Akkuşgilden,Mustafaoğlu
Halil,Şerife ise Yanıkgilden,Abdullah oğlu Osman'la evlenmiştir.
Hasanoğlu
Ahmet 1843 doğumlu olup,sırasıyla Mehmet.Nuri,Abdullah,Hasan ve Fatma isminde
çocukları vardır.
Kardeşi
İzzet 1852 doğumlu olup,sırasıyla Fatma,Osman ve Beşir isminde çocukları
vardır.
RESSAM RECAİ DEMİRSÖZ
Yaşadığım
köyümde,çalışma ortamım ve koşullar o kadarda iyi değil.Burda köy hakkında
bilgileri müsveddetler bazında önceden hazırlayıp kayıt ediyorum ve bir daha
tekrarı yok.İnternetimin yazı çıkarıda olmadığı için,burda verdiğim emek umarım
güme gitmez,Hasan Mutlu kayıt altına alıyorum demişti...Umarım alır.
ILBARIT
KÖYÜ KURULUŞ İTİBARIYLA
HACIÖEMEROĞULLARI 2. KISIM...
Hacıömeroğlu
Ahmet doğumu 1751
Kardeşi
oğlu Osman doğumu 1791
Oğlu
Mustafa doğumu 1856
Mustafa
oğlu Ahmet 1890
"
" " Mehmet 1895
Bu
sülale Faslıgildir.
Diğer
kardeşi Hüseyin doğumu 1796
Hüseyinoğlu
Ali 1819
Diğer
oğlu Salih 1823 Hacıömeroğlu Hüseyin burada İyipgili temsil
etmektedir.Oğullarının akibeti bilinmemektedir.Oğullarının harici ikide kızı
olan Hüseyin'in eşinin ismi Sare'dir.Kızlarından Fatma,Musluoğullarından
Hüseyin ile evlendirilmiş olup bu evlilikten, Mustafa (Sarımuhtarın Babası)
Ahmet (Göde Mehmet'in Babası) ve Kızkerdeşleri Havva dünyaya gelir.Havva
Karaşar Mah'den Kistirliçavuş ile evlenmiştir.Sarımuhtarın babası Mustafa Yacı
Köyündeki kızına anneanesinin ismi Sare adını vermiştir.
Hüseyin'diğer
kızı Hamide'nin üzerine Ayranco Hasan'ın çobanı,aslen Ovacık Göynükören
Köyünden olan Eyüp'ü damat alır.Eyüp'ün bu evlilikten,Ahmet 1860 ve Hüseyin
1862 doğumlu iki oğlu olur.Burada Hüseyin aynı zamanda Mahemet Ali Efendi ve
Mustafa Remzi'nin babası olup,anneannesinin simini taşımaktadır.Aile günümüzde
söyünmüştür.
Ahmet'in
ise Hasan 1882
Ramazan
1889
Eyüp
1895 doğumlu üç oğlu olmuş,Hasan ve Eyüp'ün akibeti bilinmemektedir.Kardeş
Ramazan askeri gitmeden evlenmiş olup,Hasan 1908 ve Ahmet 1913 doğumulu iki
oğlu olmuştur. Ramazan'da Seferberlik döneminde Balkanlarda şehit olmuştur.
Hacıömeroğlu
Yahya 1801 doğumlu
Oğlu
Ali doğumu 1823
Ali'nin
oğlu Mehmet 1901 ve kızları Fatma 1897,Hatice 1907 ve Hanife 1910 doğumludur ve
ailenin tek ferdi Nazire Kütükçüdür.Ev yeri Ruşen Aydın,tarafından satın
alınmıştır.
Hacıömeroğlu
Yahya 1801 doğumlu
Oğlu
Ali 1823
Ali
oğlu Mehmet 1874 doğumlu olup,sbu aile Kirazgili temsil etmektedir.
Yahya
kardeşi Mustafa 1896 doğumlu olup,oğlu Osman (Cırtosman) 1873,Bağlıca Mah.ne iç
güveyi gitmiştir Kardeşi Mustafa (Kemaneci) 1864 doğumludur ve Kemanecigil
söyünümüş,Cırtosamangil,Bağlıca Mah.de Nuri Işık'gili temsil
etmektedir.(Kemaneci)aynı zamanda kardeşi Osmanla birlikte iyi bir keman
icracıcı olmakla birlikte,tıp alanında elindeki bir kitapla ilaç üretip,bazı
hastalıkları iyi ettiği biliniyor.Evi ise Kirazgilin,alt katta bir odaları
vardı.Eşi ile birlikte yaşamını o tek odada tamamlamış.Bilgi Satı Demirsöz)
Hacıömeroğlu
Hüseyin 1801 doğumlu
Oğlu
Ahmet 1826 doğumlu olup,lakabı onbaşıdır.Eşi Çıraklar köyünden olup,çocuğu
olmadığı için söyünmüştür.
Hasan
(Ayranco) 1828 doğumlu olup,Mehmet ,1852 Mehmet Kahveci Mustafa'nın
babsıdır.,Ahmet 1869 ve Emine isminde üç çocuğu vardır.
Yahya
oğlu Ali 1822 doğumludur.Oğlu Satılmış 1880 doğumludur.Satılmış oğlu İsamil
(Sotiri) 1897 ve Kardeşi Hamza 1898 doğumludur.Aile Aligülü temsil etmektedir.
Hacıömeroğlu
Hasan 1803 doğumlu,
Oğulu
Süleyman 1862 doğumlu
Süleymanoğlu
Ahmet 1881 doğumlu
"
" Hasan 1891 doğumlu,olup bu aile Eminegili teşkil etmektedir.
Küçük
bir hatırlatma,bazı babalar ve oğular arasında uzunca bir yaş farkının
olması,eğer baba askerlikten sonra evlenmiş olup yaşının 30-35 sınırına
gelmesindedir.Çünkü askerlik süresi osmanlıda oldukça uzun olduğu
bilinmektedir.
Yine
bir hatırlatma,bu yaptığım çalışmayı anında kayıt altına almayın,bir kaç gün
içinde üzerinde eklemeler yapabılıyorum.Saygılarımla
SOFTAGİL
DAHA ONCE LAKABI KADIOĞULLARIYMIŞ
kadioğlu
mehmet doğum 1791
oğlu mustafa (softo) doğum 1813
mustafa kizi şerife,mustafa ve ayşe'den olma doğum 1842, şerife
musluoğullarindan emin'le evli olup mehmet isiminde 1856 doğumlu bir oğlu
vardir. (dedem)
mustafa oğlu ismail (hotuz)1845 doğumlu
mustafa
oğlu ahmet (pehlivan) 1852 doğumlu,ayri ev yaptirarak,softagilden ayrilmiştir.
mustafa
kizi hanife 1859 doğumlu olup,ilbarit köyünde (döndügil)de salih ile evli
olup,bu evlilikten akif isminde 1892 doğumlu bir oğlu vardir ve sarikamiş
harekatinda donarak şehit olmuştur.
ismail
oğlu hüseyin,ismail ve sultan'dan olma 1879 doğumlu
ismail
oğlu mustafa 1886 doğumlu
ismail
kizi ayşe 1874 doğumlu olup,ilbarit köyünde (haşimgil)de evli
olup,şükriye,ibrahim,fatma ve ali isimnde dört çocuğu vardir.ali hasan
mutlu'nun anne tarafindan dedesidirve ayni zamanda halamin eşidir.
ismail
eşi sultan hasan ve hatice'den olma 1847 doğumlu
hüseyin
eşi rahime mehmet ve ayşe'den olma 1870 doğumlu
mustafa
eşi hanife mehmet ve hamide'den olma 1881 doğumlu (anneanneniz ve hacilarobasi
köyünden)
hüseyin
oğlu mehmet 1894 doğumlu
"
" " ismail 1901 "
hüseyin
kizi ayşe 1896 "
"
" " saide 1897 "
hobu,dayinin
doğumunu bilmiyorum elimdeki en son kayit 1908 tarihine kadar tutulmuş,olup
anneniz 1922 doğumlu.
RESSAM RECAİ DEMİRSÖZ
'Dokzangil'
ve bu çağrışım nereden geliyor.Eskiden köyde beş on yıl geçmeden büyük
kıtlıklar olurmuş.Ne tarlada ekin,ne bağ ve bahçede meyve...Yine böyle bir
yıl,baba Ali Köy Odasının kapısından girer. Köylüler Ali'nin yüzüne
bakarlar,Ali oldukça mutsuzdur.Ne olduğunu sorarlar.Ali bir oğlum oldu o da
kıtlığa denek geldi der. Köylüler üzülme her şey hallolur.Birbirimize yardım
ederek bu zor günleri aşacaz derler. Babada az da olsa umut belirtileri doğar.
işte 'Komşu komşunun külüne muhtaçtır' bu anların göstergesidir.Yıl rumi
1290,miladi 1874 dür.Dokzangil çağrışımı buradan gelir. Asıl adı Mustafa olan
Dokzan,askerlik dışında gurbete çıkmaz.Çünkü yer zenginidir.Hacılarobası
Bağlarından,Tabakevi Suyuna kadar o araziler onundur.Hatta
Akkuşgil,Değirmecigil ve Güdükgil Ali özdemire bağ yerlerini o satmıştır.Hatta
Değirmencigil,orta Mah'deki ev yerinide Dokzangilden almıştır.Dokzan geçimini
tarım ve ustalıkla karşılar.Köye ev yapımına gelen,o zamanların Gayaza
(İncekaya) köyünden Mustafa usta,mutlaka Bağlıca Mah'den İbramusta ve Dokuzanı
yanına alırmış.İleri derecede sigara içen Dokuzan,bir kaç gün sigarasız
kalır.eskiden pamukluenteri denilen,giysiler vardı.Bizim çocukluğumuzda yaşlı
kadınlar giyerdi.Dokzan enterinin astarını söküp,bir miktar pamuk çıkarıp,bir
kağıta sardıktan sonra ateşleyip bir nefes aldıktan sonra,büyük oğlu Satı'yı
yanına çağırır.Bak oğlum bu meret yüzünden yeri yurdu sattım.Bu mereti ne sen
iç nede kardeşlerine içir der.Kardeşleri Hasan (Kamyon) ve Mustafa Sabri'dir ve
Dokzan,köyden Toprakcuma'ya giden komşusuna,bir miktar para verir.Bana bir kilo
tereyağ al der.Komşusu teryağı getirir.Dokzan tereyağnın bir kısmını,tavada
ertir ve yufka ekmekle bandıra bandıra yer ve bu son yemeği olur 1938 yılında
64 yaşında hayata veda eder.Dokzan aynı zamanda Sarımuhtargil'den evli
olup,Sarımuhtarın eniştesidir.Yıkılmaya yüz tumuş Dokzangilin evni Hamide Uysal
tekrar hayata kazandırmıştır.
RESSAM RECAİ DEMİRSÖZ
3.Nisan.1937
tarihinde, Karabük Demir-Çelik İşletmeleri,kurulduğunda bizim Ilbarıt
Köyünden,yaklaşık 40 kişi,fabrikaya iş başı yapmış. Fakat,insanların iş bilinci
ve her gün iş kazalarında hayatını kayıp edenleri gördükçe,hemen hemen bunların
tamamı,bir bir burayı terk etmiş.Örneğin Karabacakgilin Topala (Mehmet
Vural)usta olarak işe başladığı halde,iş bırakmış.Bakmış olacak gibi değil,Karabük
Çıraklık okulunu kurmuşlar ve burdan mezun olanlar,daha gevenilir bir
şekilde,işe başlamalarına rağmen,1946 yılında Karaşar Mah.den,Satı Mehmet
Kara,kendisi elektirik teknisyeni,elektirik arızasını giderirken,bir işçinin
inik şarteli kaldırması sonucu,380 volt elektiriğe kapılarak hayatını kayıp
etmiştir. Çıraklık okuluna köyümüzden girenler,Mehmet Oğlu,Hikmet Özer,daha
sonra,o da fabrikadaki işini bırakıp,Ankara'da bulunan Devlet Basım
İşletmesinde çalışmıya başlamıştır.Mustafa Oğlu (Kiraz) Mehmet Esen,okulu
bitirmediği çin,babasına gelen vekalet ücreti yüzünden,babası tarafından
azarlandığı için,buraları terk edip,Zonguldak-Üzülmez Bölgesinde TTK'ü
İşletmelerinde çalışmış olup,orda vefat etmiştir.1972 yılında bir kez köye
gelmiş olup,kendisini görmüştüm. Ramazan Oğlu (Cici-Bey) Fabrikada teknisyenken
geçirdiği kazada hayatını kayıp etmiştir.Daha sonraları,Demir Çelik
İşletmelerine köyümüzden,bir çok kişi girip burdan emekli olmuştur,eskisi kadar
kolay olmasa da.
RESSAM RECAİ DEMİRSÖZ
Ilbarıt
Köyünden bakınca,kuş uçumu Şeremetdoruğu oldukça yakın gibi görünür.Dün köyden
yola çıktım,Çardak kaya,Dabazavlasınınbaşı ve Ortaineceği parelel yürüyerek,baş
aşağı yürümeşe başladım.Bilindiği gibi 90 larda Orman Kadostora geçtikten sonra
buralar ağaçlandırılmıştı.Kızılçam diktiler,fakat bunlar bir süre büyüdükten
sonra,şimdi kurumaya yüz tutmaya başlamışlar,fakat aralarında bölgeyi seven
karaçamlar yetişmekte,neyse bu yol bir saat sürdü,sonra Yeniyolu tırmandım,bir
düzlüge gelince Ilbarıt Köyünü uzun uzun seyrettim.Köy uzaktan derli
toplu,bembeyaz evleri ile ihtişamlı görünsede,köydeden derler ya çıt
çıkmıyordu.Yörüyüz esnasında,Ortainecekle,Yeniyol arasında büyük tarlalar
açılmış,tarlalara toprak kaymaması için,neredeyse bir otomobil büyüklüğünde
taşlarla setler çekilmiş.Taşların her biri yarım ton ağırlığında,,,
Bizim
o tarafta tarlalarımız olmadığı için,o bölgeyi fazla tanımam.Fakat, köy
tarlaları yeterli olmayınca, geçmişteTepedağ mevkiine tarlalar açılmış,fakat bu
kez tarlalardaki ekinleri köye ulaştırmak zor olduğu için,ekinler Haramanlar
Mevkiine taşınarak,burda sürülüp tınarları savrulduktan sonra,atlarla
eşeklerle,saman ve taneler köye taşınmış. Daha sonra,baktılar olmuyor ilkönce
Akyolu ve daha sonrada Yeniyolu açmışlar,Ortainecek ise,at ve eşeklerin yük
taşıması için daha sonraları açılmış.Tüm bunlar yaşamın hiçte kolay olmadığı
anlar ve zor günlerki...Hatırlıyorum benim çocukluğumda Tepedağı halen ekilirdi
ve günde,eğer yola erken koyulursan iki kağnı arabası deste veya bir araba
getirebilirdin.
Not.Geçen
yıllarda Ankara,Üniversitesinden Pof.Ve Doçent konumunda öğretim görevlilieri
gelmişti.Şeremetdoruğunu sordular,bende köyden gösterdim.Görünüşte onlara yakın
geldi.Bize kılavuz olurmusun dediler,neyse cipe dolduk,gidiyoruz
gidiyoruz,Şeremetdoruğu gelmiyor,yakın görünüyor,ama uzukmış dediler.Bilim
adamları,Soğanlıçay Taşını inceliyorlardı,ellerinde çekiç,taşları kırıp
torbalara doldurup,incelemek üzere Ankara'ya getirdiler.Bu arada
Karabük,Üniversitesinden,Arkologlar geldi,birbirlerine sorular yönettiler.Arkologlar,Safranbolu'da
Kaya Mezarlarına rastlamadıklarını söyleyince,Ankara'dan gelen bir prof.
Safranbolu'nun taşları Kayamezarlarına uygun değil yanıtını vermişti.
Bir
şeyler değer kazanması için,ilkönce manevi değerler önemini koruması gerekiyor.Köyümüz
adına şöyle geriye baktığımızda,1920 doğumlulardan sadece dört beş kişi
kalmış.Kaldıki Ilbarıt Köyü içi boş bir köy değil,Ilbarıt Köyüne 'Köy Mektebi'
alt katındaki köy odası,camiiden önce yapılmış.Dolasıyla köyde öteden beri
eğitim almış bir kuşak mevcut...Köye aslen Bulgaristan,Filibe doğumlu Mehmet
Cemil Efendinin gelmesi ile kız çocuklarıda eğitim altına alınmış,o dönemin
kadınları hemen hemen okur yazardı,benim tanıdıklarım kadarıyla...Daha
sonra,köy çocuklarından bazıları, o yılların okulu olan medrese eğitimine
gönderilmiş ve sıpyan (çocuk)eğitimi için okul belgeleri verilmiş.Cumhuriyet
kurulduktan sonra ise Atatürk bu açığı öğretmen açığını kapatmak için,tekar
bunlara öğretmenlik ünvanı vermiştir.Yalnız,Kadir Özerin babası Mehmet Özer
diğerlerinden yaşı büyük olduğu için,başvurusu kabul edilmmemiştir.Hatta yaşı
biraz küçük olanlara,öğretmenlik diploması verilmiştir.Örneğin Mehmet Ata
Doğan,1896 doğumlu,kendisine 1926 yılında diploma verilmiş,30 yaşında ilk görev
yeri,Eflani Yağlıca Köyü...Hasan Fehmi Erden, 1895 doğumlu,kendisine
öğretmenlik belgesi 1929 yılında verilmiş yaşı 32 olup,görev yeri,şu anda
Bartın'ın ilçesi olan Ulus'un Kumluca beldesi.Hüseyin Avni Aksoy, 1892
doğumlu,kendisine öğretmenlik belgesi 1928 yılında verilmiş,yaşı 36 olup görev
yeri,Safranbolu,Davutobası Köyüdür.
RESSAM RECAİ DEMİRSÖZ
Ilbarıt,köyünden
yeni ve soğuk bir güne merhaba derken,şöyle geriye doğru bakıyorum. 1879
yılında doğanlardan itibaren hatırlıyorum.Örneğin Maylaş,Güdüğün Seyini,
Kuruseyingilin Hanife, daha bir çokları,yaşam acıları ile yoluna devam
ederken,1920 lerde doğanlardan bir kaç kişinin kalması ve zaman çarkları
arasında,insanların nereden nereye sürüklendiği bir realite,geleceğe doğru yol
aldığımzda ve an gelecek Ilbarıt Köylüsü artık akrabalık dışında birbirlerini
tanımayacak.Örneğin Meyremgilin Kara Mehmet,Mehmet Günal'ın İbrim yani ibrahim
adında bir kardeşi vardı,sorsam belki akrabalarının dışında hiç kimse
tanımaz.İbrahim Ünal, biri Günal soyadını alırken,diğeri Ünal soyadını
almış.1929 yılında,Şükrü Kaya,Mustafa Algan ve Ahmet Demiralp'le birilikte
Kastamonu Öğretmen okulunu bitiriler ve tayini Amasaya,Gümüşhacıköye çıkar ve
emekli oluncaya kadar orda yaşar.İbrahim Ünal'ı iki kez gördüm.Bir 1960
yıllarında köye gelmişti.En son eniştemlerin,İstanbul,Sultanahmet'deki
evlerinde.Eniştem Ömer Günal,yeğeni olur. İstanbul'da oturan İbrahim Günal'n
kızı,beni televizyonda izlemiş,yeğenlerime ille dayınla beni tanıştır,ondan çok
şey öğrenmek ibtiyorum demiş.İbrahim Ünal 1908 doğumludur.Bildiğim kadarı ile
mezarı memeleketinden uzak,İzmir'dedir.Bu günün anekdotuda bu olsun.Herkese
selamlar.
RESSAM RECAİ DEMİRSÖZ
Safranbolu'ya
indiğimde bir iki köylüyü görmek dahi insanı mutlu ediyor.Sabahın ilk
saatlerinde,çalıştığı iş yerinde Hakan Özlü'yü ziyaret ettim.Hakan Özlü benim
kuşağım değil,ama bana köy hakkında sorular yönetiyor,hemde müşterilere
bakıyor.Abi Doruğun Ali kim? Ben gençlerin birbirini az çok tanıdığını
sanıyordum,malesef artık tanımıyor.Birde abi köy eski haline dönebilir
mi?Sorusuydu.
Artık
köyün eski haline dönmesi biraz zor.İnsan yaşamında üç faktör çok
önemlidir.Hava,su ve toprak...Şu anda ılbarıt'daki son sularda çekilmek
üzere,Hadi toprak eskisi kadar ekilip biçilmiyor.Kova yanı üç kere kar yağıp
erimesine rağmen,halen sebilden akmıyor.Aşağıpınar hemen hemen aynı,Asma
Mezarlığa akıyor,oda oldukça azalmış vaziyette...Gülpınarı sıcaklar bastırınca
kesiliyor.İşte böyle bir süreç yaşamaktayız.
Hadi
köydeki evler insanla doldurulsun,bu kez insanları yaşama bağlayacak
alternatifler yok...Uzun süre sonra insanlar kafayı yer.Ben tek başıma
yaşıyorum,ama günde bir sürü alternatif üretiyorum kendimce...Örneğin her gün
Çerçen Aşçıoğlu mah.yanına kadar 7 gidiş 7 dönüş 14 km.yürüyorum.Çünkü yapacak
başka bir şey yok.Avni Bey demişti,Recai artık bizim nesilden başkaları,bundan
sonra biribirini tanımayacak diye...Nitekim öyle...Yinede umut kesilmiyor.Belki
ileriki günler bir şeyler gösterir.Herkese selamlar.
RECAİ DEMİRSÖZ
Şehir
yorgunluğu ve benim tanımlamamla,artık fazlada derinliği olmayan yaşam
biçimi...Nedeni;bir apartmanda yaşıyorsun,kimse kimseyi tanımıyor.Hadi tanıdı
diyelim,kültürler ve fikirler uyuşmuyor.Yaşam denilen şey,ister istemez
insanları bir yerlere sürüklüyor.Çünkü asırın hastalığı denilen
'Stres'insanları kuşatmış vaziyette.Bir gün öncesi,Hamdi Sarı ve arkadaşları
vardı.Dünde Hasan Mutlu ve arkadaşları geldi.Sabah Kovayanına suya gittim.Öz
Konağının yanında beyaz bir araç gördüm.
Dün
yine konuştuk,Hasan Mutlu,köy hakkında bir kitap yazalım dedi...Şöyleki,kitap
yazmak o kadar kolay değil.Bir yığın müsvedde hazırlayacaksın.Derinlemesine
köyün tarihi dokusundan yaşam biçimine irdeleyeceksin.Çünkü bu gün
olmasada,köyün geçmiş bir derinliği var.Bu gün bakıyorsun her şey
yüzeysel.Teknoloji denilen şey yaşamı kolaylaştırmış,ama aynı zamanda reel yaşamı
da ortadan kaldırmış.Dolısıyla,köyün derinliğinide şu anda benden başka bilen
yok.Karşıma 100 bilemedin 150 yıllık birisini çıkarmanız gerekiyor.O 100 yıllık
veya 150 yılık birisi bir şeyler biliyorsa tabii...Fakat ben 64 yaşına girmişim
ve fiziki olarak 1959 yılından bu güne, gözümün önünden geçen bir takım şeyler
hafızamda.Bunun yanında,reel yazılı belgeleride,az çok analiz ettim,örneğin şu
an babam Satı Demirsöz'den öndeyim.Öndeyim derken ondan çok şey
öğrendim.Babam,Kuruseyingil'le,geçmişte bizim ortak evimiz olduğundan bir
haberdardı,ama Kuruseyin'in bizim atamız 1751 doğumlu Ahmet'in oğlu olduğunu
bilmiyordu.Terddütlüydü.Bende onu bunu her ne kadar 1831 yılı kayıtı olsada,2
asır diyorum.İki asır olması için 11 yıllık bir fark var,oda büyük bir fark
değil.Çünkü bu gün köyün en büyük aile dağlımını yaşamış,Hacıömeroğulları,1831
yılında iki sülale olarak görünüyor.Yinede ben bu sayfada,hafızamdaki
birikimleri yazmaya devam edecem.Hasan Mutlu ilede aynı kanıya vardık.İlerde
eğer toparlayabilirsek,kitaplaştıracaz.Saygılarımla...
RECAİ DEMİRSÖZ
Şöyleki,insanlar
insanları dış cepheden tanımaya kalkar ve hiç kimse kimsenin iç dünyasını
bilmez ve de bilemez.Kimi insan vardır,sürekli kendini ve çevresini met
eder.Fakat bu insan bilmez ki kendi kendini batırdığını... .Uğur Mumcu,alaylı
ve dünyanın en büyük araştırmacı gazetecileri arasındaydı.Kendisini tanıma
şansım olmadı.Sürekli şu tümceyi kullanrdı. 'Bilgi sahibi olmadan,fikir sahibi
olunmaz.' Dolasıyla Ilbarıt Köyü,geçmişi ve bu günü ile basite indirgenecek bir
köy değildir.Düşünün bu köy ilk olarak köyde 'Köy Mektebini'kurmuş ve okur
yazarlığa ulaşmış bir konumda.Dolasıyla bu köyde,bir yığın insan,mantık
yürütübilme erdemine,asırlar öncesi ulaşabilmiş.Bilim buna kavram diyor.Ben 40
yılıdır fiili olarak resim yapıyorum.Bu günü kadarda küçük desteklerle ayakta
kalabildim.Bu güne kadarda okuduğum kitapların artık sayısını bilmiyorum.Dün
köyde olan Mehmet Tangül,ellerini çatı yaptı.Mithat Demirsöz'le sen aynı
noktadasın dedi.Bu onun görüşü.Mithat Demirsöz beşikte iken ben çoktan ilkokula
yazılmıştım ve Mithat Demirsöz ikizdi.köy yeri doğduktan sonra zatüreye
yakalandı ve vefat etti henüz bir iki aylıkken.İsmide Hikmet'di.Avlu kapısının
önüde şaşın şaşkın duruyorum.Alagöz amca elinde bir kazma birde kürekle evden
çıktı.Gel benimle dedi.Peşine düştüm köy mezarlığına vardık.Hemen ziyaret
yerinin batısında boş bir yeri kazmaya başladı.70,80 santim uzunluğunda
bilemedin,40 50 santim derinliğinde bir mezar.Sonra kardeşim,bir kaç kişi
eşliğinde,büyük abim Mehmet'in koltuğunu altında taşınarak defnedildi.Şu anda
mezar kayıp gibi görünsede,yerini halen biliyorum.59 yıl geçmiş.Mezari sürekli
taştan yaptım ,ama taşlar alındı.Köy öğretmenimize gelince...Öğretmenimiz,Köy
Enstitüsü mezunu,Kabtamonu'nun araç ilçesinden,piskopatın teki Hikmet Kayalı
idi ve öğrencilerini eski bir maşa kanadı ile döverdi.Düşünün 40-50 santim
uzunluğunda 8.lik bir demir parçası.Bir ara Hüseyin Tiryaki,adında yine
Kastamonu ili Azdavay ilçesi nüfusuna kayıtlı,oda Köy Ünstitüsü mezunu bir
öğretmen,daha verildi.O yıllarda 80 yakın öğrenciler,1,2,3 ve 4,5 sınıf olarak
ikiye ayrıldı.Hüseyin Tiryaki, Hikmet Kayalı'danda beterdi.Hatıpgilin Hanım
kızın saçlarını çekince,saçları kökünden söküldü elinde kaldı.Akkuşgilin Halime
kızı topal etti,zavallı kız bir süre topal yaşadı ve bu öğretmen yarı yıl
tatili olmadan okuldan alındı.Daha sonrada Hikmet Kayalı köy muhtarı tarafından
köyden kovuldu ve Safranbolu,Milli Eğetim Müdürüde,Kastamonu ili araç
ilçesindendi. Osman Acar,neredeyse iki yıla yakın köye öğreten atamadı.O
günleri hatırlayanlar için bir anekdot.
RECAİ DEMİRSÖZ
Safranbolu,1831
Nüfus Kayıtları,yapıtı Karabük Üniversitesi'nden üç tarih hocası tarafından,
Osmanlının Ankara'daki arşivinden çıkarılmış ve buna bağlı o yıllara ait bazı
belgelerde kitaplaştırılmıştır.Bu kayıtlardan yola çıkarsak,ardan geçen 189 yıl
yani iki asıra yakın bir zaman,ben bu yapıttan birilerinin bir şeyler anlayıp
algılayacağını sanmıyorum.Bir kere köyümüzde geçmiş nüfusa ait insanların artık
1920'in sonuna gelmesi ve geçmişe dair soyağçlarının olmaması göz önünde
bulundurulursa,mutlaka elimizin altında,bilgilerin olması gerektiğine
inanıyorum.Yukarıda sözü edilen yapıt dağıtılmaya başlandığında,Selami Alkan
Hocanın eline geçmiş ve beni aradı.1831 yılında,köyümüzün nüfusu 300 civarında
filan dedi.Daha sonra ben bu yapıtı alıp incelediğimde,evet ortada bir nüfus
kayıtı var,ama kadınların esamisi yok.Sadece her hanenin o yıllarda yaşayan
erkekleri kayıt altına alınmış.Bu sayım Padişah 2.Mahmut döneminde
yapılmış.Padişahı iki şey ilgilendirmektedir.Bir asker,birde Anadolu insanın
üzerine yüklediği ağır vergiler.Bir örnek verecem,Ilbarıt Köyünde Hacıhamzaoğlu
diye bir esami var.Karamuhtargil...1831 kayıtlarda 9 tane erkek var ve zamanla
bu sülale bitmiş,Karagaşgilden Kuruoğlan,Hüseyin Avcı Hecelligilden Ayşe Özen
alınırak o evin bacası tüttürülmüş.Artı Karamuhtar 40 sene muhtarlık yapmış ve
Yukarı Keleşgilin evide,onun misafirhanesi,bir ara Acamuğun Kardeşi Kel Kadire
geçmiş.Kel Kadir'in 5 oğlu varmış onlarda bitince,ev Acumukgile geçmiş,Acumukta,evi
Keleşgilin İbrahim Yılmaz'a satmış
ILBARIT
KÖYÜ...YEMEN...BALKANLAR VE DİĞERLERİ...1800'LÜ YILLAR.
Şöyle
bir giriş yapmak istiyorum.Köyde bazı esamiler,hacıoğulları diye
başlıyor.Osmanlı döneminde,Anadoludan hacca gitmek o kadarda kolay değil.Örneğin
bizim köyden biri diyelim yaya yola çıktı,en az bir yılını yolda geçirmesi
gerekiyor.Dolasıyla geçmişte Ortadoğu bu kadar kaos içinde değilken,bizim
köyden ilk hacca gidenler otobüslerle gittiler ve gece gündüz molalarla yol
almak suretiyle,7 gün 7 gecede ancak ulaşabilmişler.O halde bu hacı
esamileri,ya Yemen'de askerken,yada bir tama ad olarak kullanılmış.Kesin bir
bilgi yok...Örneğin Hacıömeroğlu,Hacıalioğlu,Hacıhamzaoğlu ve Hacışabanoğlu
gibi.Kaldıki onca erkek nügusa sahip olmalarına rağmen,Hacıhamzaoğlu,aynı
zamanda bu sülalenin bir kolu,Bağlıca Mah.dir veHacı şabanoğlu iki sülale
olmasına karşın bu gün söyünmüştür.
Elimin
altında bir bilgi var.Tavşancıoğlu,Abdullah,köy kayıt defterine,anne ve baba
adı bilinmediği çin geçilmemiş,rumi 1242 miladi 1826 doğumlu...Fakat bu kişi
adına bir bilgi aktarılmış...Trablusgarp,merkezinde telgraf çavuşu
bulunmaktadır.Kardeşi İbrahim rumi 1255 miladi 1839 doğumlu,tabiki bilinmediği
için anne baba adı kayıtta yok ve Tavşancıoğlu Hüseyin zevcesi (eşi) Ayşe, baba
Salih, anne Hanife rumi 1268 miladi 1852 doğumlu ve bu aile söyünmüş
olup,Elişgilin Karaoğlan olarak bilinen Mehmet Öztürk'diğer kardeş Sarıoğlan
diye bilinen, abdullah öztürk'ün kardeşi, Tavşancıoğlunun en son kuşağı Hüseyin
ve Ayşe'nin damad olduğu çin bu eve yerleşiyor.Yukarıda sözü edilen
Abdullah,yani Turablusgarp'da çavuş olan,bir kızı oluyor oda Göde lakaplı,Ahmet
Yıldırım ile evli olup,Ahmet Yıldırım'a o yıllarda aileye sahip çık
diye,Tarablusgarp'dan para gönderiyor.
Yemen,Ilbarıt
Köyüne binlerce kilometre uzaklıkta,fakat ılbarıt Köylüsü o günün koşullarında
Yemen'e asker olarak gönderiliyor.Örneğin Sarımuhtar Lakaplı,Hüseyin Yıldırım.
Rumi 1291 miladi 1874 ve 1959 yılında vefat ediyor.Annemle Sarımuhtargile
gitmiştik.Sobanın kenarına oturmuş,yufka ekmeği ıslayarak sobaya
yapıştırıyor,daha sonra kıtır olan ekmeği yiyor.Ben oturduğum yerde merakla
ablak yüzlü bu kişiyi izliyorum,fakat dşarılarda dolaştığını hatırlamıyorum.
Hüseyin
Yemen'de askerken,açlıktan çiy kabak yiyor ve fenalaşıyor. Bir İngiliz doktor
midesini yıkıyor ve iyiki ölmemişsin diyor.Çünkü çiy kabak,çiy yendiğinde bir
insanı öldürebiliyor.Kısaca Hüseyin Yıldırım, Yemen'den sağ salim geliyor.Hatta
cumhuriyek kurulduktan sonra,babamlarla birlikte,Bartın,Safranbolu yolunda ve
Ahmetusta mevkiinde yol çalışmasında çalışıyor.
Amcam
Hasan,askerlik yeri Yemen ve gönüllü gidiyor.Bir anekdot,eğer o
yıllarda,Yemen'e gönüllü gidersen,askerlik en az bir yıl kısalıyor.Çünkü
Yemen'de ısı yaz aylarında,45-50 dereceye kadar çıkabiliyor.Gönüllü gittiği
Yemen'den köye mektup yazıyor ve birde şiir 'Bir kurtulsam şu Yemen elinden/Su
içsem Tabakevi'nin gölünden.'O yıllarda Tabakevi suyu henüz köye gelmemiş ve
Tabakevinde bir göl halinde.Amcam Rumi 1305 miladi 1889 doğumlu olup,1914
Birinci Dünya Savaşında,tekarar 'seferberlik' sırasında askere
alınıyor.Diyarbakır'd şehit düşüyor.Tek tanık Maylaş (Mehmet Koç) yani
köylüsü...Akşam hastaneye yatırdık,sabah bakmaya gittiğimde,vefat ettiğini
söylediler diyor.1918 yılındada köye künyesi geliyor.
Balkanlar,Ilbarıt
Köylüsünün en çok askere alındığı bölge...Çünkü Osmanlı o yıllarda doğuyu pekte
önemsemiyor.Örneğin bir Ilbarıt'lının Erzurum'a ulaşması zor.Balkan'lara Tren
ve gemilerle asker bir şekilde ulaştırılıyor.Örneğin dedemin babası,askerlik
yaptığı yer;Bulgaristan,Varna...akerliğe gittiği tarih,1856 döndüğü tarih,1874
dört 18 yıl dile kolay,dedem beşikteymiş,döndüğünde eşine bu kim diye sormuş.
Dedem,yine
Balkanlar gezici asker,Tuna Nehri boyları.Göde Mehmet'i Yunanistan,Yanya rumi
1307 miladi 1891 doğumlu olup,Safranbolu'da aynı zamanda tıp doktoru olan,Ali
Yaver Ataman'ın seyisliğini yapmış...Ali Yaver Ataman,doğum tarihini
bilmiyorum.1956 yılında vefat etmiş,aslen Kafkasya, Şeyh Şamil soyundan olup,o
yıllarda tıbbı nerede okuduğu bilgim yok.Safranbolu Devlet Hastanesine,atanmış
ve burada evlenmiş,ilk çocuğu aynı zamanda müzikolog olan oğlu,Sadiyaver Ataman
1906 yılında babasının görev yaptığı Yanya şehrinde dünyaya gelmiştir.
Elişgilin
Sarıoğlan Abdullah Öztürk,doğum tarihi rumi 1287 miladi 1871 askerlik ettiği
yer,Teselya,Yunanistan.
Not.elimin
altında olan bilgiler.Her kesi tek tek yazma şansım yok.Bunları Hasan Mutlu bir
yerde toparlayacam ve sonra kitaplaştırırz dediği için yazıyorum.Çünkü
bilgisayar oldukça ağır hareket ediyor,ben yazdıktan bir kaç saniye sonra
kelimeler ortaya çıkıyor..Birde atölyem soğuk uzun süre çalışamıyorum.Hoşça
akıln.
RESSAM RECAİ DEMİRSÖZ
Saygıdeğer
köylülerim.Buraya yazdıklarım yazıların tamamı kafadan atma değil.Mantıksal
değerlere ulaşıyorum ve yazıyorum.Örneğin,birisi bir şey paylaştığı an anında
balıklama atlayanlar oluyor.Hasan Kaya,1831 nüfus sayımını paylaşmış.Ömer
Öztürk,bizim sülaleyi bulamadım diyor.Yahu bir kere,Elişgilin,Sarıoğlan,1831
sayımından 43 yıl sonra dünyaya gelmişki,o sayımda belki dedesi dahi yok.Dolasıyla
beni en çok yıpratan,1831 sayımı ve elimin altında bulunan 1900'de kayıt altına
alınmış,köy kayıt defteri arasındaki boşluk,69-70 yıl gibi bir zaman.Ilbarıt
köyüne gelenler,belirgin 1700 yılların ortalarından itibaren ve ilk
gelenler,köyün alt kısımını mekan tutumuş ve ben bunları zamanla açıklamaya
çalışacam,kim kimden ayrılmış.Kaldıki düşünmeden pat diye bir şey
yazılmıyor.Kulaktan duyma bilgilerde,benim fazla işime yaramıyor.Zaten ben bir
babam Satı Demirsöz'e inandım.Çünkü derinlemisine çok şey biliyordu ve onunda
yanıldığı yerleri düzeltmeye çalışıyorum.Saygılarımla.
ILBARIT
KÖYÜ KURULUŞ AŞAMASI , İLK AİLELER VE AİLELERİN DAĞLIMI...
Ilbarıt
Köyü ilk kayıtlar,Hacıhamzaoğullarıdır.Bu aile İlbarıtta iki hane ve Bağlıca
Mah.de bir hane olmasına karşın,zamanla söyünmüştür.Bu aileden
sonra,Hacıalioğlu esamesi okunmakta ve aile ilk olarak iki hanedir.
HACIALİOĞLU
OSMAN, 1761 DOĞUMLU...
HACİALİOĞLU
MUSTAFA 1756 DOĞUMLU...
HACIALİOĞLU
OSMAN OĞLU HÜSEYİN 1776 DOĞUMLU
DİĞER
OĞLU ÖMER 1791 DOĞUMLU...
Aradan
geçen bunca zaman baz alındığında ve kim bunlar denildiğinde insan ilk önce
bocalıyor ve torunlardan Abdullah'tan yola çıkıldığında,1806 doğumlu sözü
edilen Abdullah kim? Abdullah, köyde Havaşgil'den Aliosman'ın dedesi ve Fısfıs
Hafız Mehmet Mutlu'nun dedesi.Abdullah'ın iki oğlu oluyor.Hasan, Aliosman'ın
babası ve Kör Emin lakablı, Fısfıs Hafız ve kardeşi Abdullah'ın
babası...Hasan'ın aynı zamanda iki kızı vardır.Burda kayıt altında olmadığı
için lakabı ile yazıyorum Gıdı kız,Safranbolu'da bir demirci ile evlenmiştir.Diğer
kızı Sarıyan köyündedir.Hasan,yukarı Meyremgilden Abdullahın kızkardeşi ile
evli olup,aynı zamanda,aşağı Meyremgilden Karıtlı ibrahim'le bacanaktır.
Diğer
torunlar,sırasıyla Memiş, İsmail, Emin ve Osman'dır.
Örneğin
Elişgil bu torunlardan birinin oğlu Ali ile ilintili olup,Ali'nin kimin oğlu
olduğu hakkında kayıtlı bir bilgi yoktur. Ali'nin Mehmet (karaoğlan) 1867 ve
Abdullah (sarıoğlan) 1891 doğumlu iki oğlu vardır.
Yine
aynı sülaleden Güdükgil'in 1831 yılından itibaren reel kayıtlarına 1900
yıllarda rastlandığı için,Baba Ömer'den olma,Havva 1878,Hüseyin 1879 ve Ali
1889 doğumlu üç çocuğu vardır.
Torun
Osman, Osman 1830 doğumlu olup,Osmançavuşgili temsil etmektedir.Osman Çavuş'un
sırasıyla,Hüseyin (Katırcı) 1862,Mustafa 1865 ve Mehmet 1868 doğumlu üç oğlu
vardır.
RECAİ DEMİRSÖZ
Dün
Şubat,ayının son günüydü.Her zaman olduğu gibi,yürüyüşe çıkıyordum,bir telefn
geldi.Abi köydemisin seni ziyarete geliyoruz.Yürüyüşe ara verdim beklemeye
başladım.Yarım saat sonra geldiler.Beni arayan,annesi ve üç bayan...Kendileri
yaklaşık 20 yıldır buraya sürekli misafirlerini getirirler.Aslında
Hatay'lılar.Doğal olarak köyün konumunu sordular,anlattım ve eski adının
Ilbarıt ve şimdiye kadar,Ilbarıt'ın ne anlama geldiği ve hatta ülkede
bulunan,43 bin köyün içindede tek çağrışım olduğunu...Tabiki 'müze'
gezildi.Yaptığım resimler hakkında bilgi aldılar.Şöyle bir tanımlamada
bulundum.'Resim yapana genelde ressam ve asıl kavram sanattır.Ben sanat
yapıyorum,ama beni bu güne kadar hiç kimse görmedi.Şu anda da ülkede sanat
öldürülmüş vaziyette...Sonra buranın anı defteri var ve bu gün Şubat ayının son
günü,yani 29'u artık dört sene sonra 29 olarak görecez,bir şeyler yazın
dedim,genelde buraya gelenler,anı defterine bir şeyler yazmamayı tercih
ediyorlar,yoksa yazılmış olsaydı,birden çok defter dolacıktı.Çünkü artık
insanlar kitap vs.i okumudıkları için,bir anlamada yazmayı unutmuş
vaziyette...Varsa yoksa akıllı telefonlar.
Bayanlardan
birisi defteri açtı yazmaya başladı.Bu sabah okudum.'Güzel bir köyün vetarihini
görmektenmutlu olduk.Burada kendi çabalarıyla bu güzellikleri yaşatan,Recai
Demirsöz beyefendiye emekleri içinteşekkürler,duyarlılığından dolayı tebrik ederim. 'Sevgi
Çavur'
ILBARIT
KÖYÜ...KURTULUŞ SAVAŞI 1920'Lİ YILLAR.
Kurtuluş
Savaşı,Atatürk'ün Samsun'a çıkışından sonra,sırasıyla yaptığı Erzurum ve sivas
kongerelerinden sonra, 27.Aralık .1919' da ankara'ya gelir ve tüm çılışmalarını
burda hızlandırır ve 23.Nisan.1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisini açar ve kendisine
verilen,başkomutanlık ünvanı ile Kurtuluş Savaşı başlamış olur.Kurutuluş
Savaşında Ilbarıt Köyünün konumu...Köye bir görevli gelir.Köy
muhtarına,köylülerin bir yerde toplanmasını söyler.Muhtar koruyucusu vasatısı
ile köylüleri bir yer toplar.Görevli,konuşmaya başlar.Bilindiği gibi Kurtuluş
Savaşı fiilen başlamıştır.Fakat şu anda kurulu ordunun bazı araç ve gereçleri
eksiktir.Örneğin cepheye cephane taşımaya yarayacak araç ve gereçler.Onun için
buraya gelmemin nedeni,her evden öküzlerinizin birini verceksiniz.Bu
öküzler,Safranbolu'da diğer köylerden gelenlerle birleştirilip,Sakarya'ya
gönderilecektir.Yılların yorgunluğu üzerlerinde olan köylüler kabul ederler ve
her evin verceği öküz belirlenir ve işaretlenir.Köylüler kendi öküzlerine
değil,Behiye'nin öküzüne acırlar.Öküz köyün en iri öküzü yaklaşık 400
kg.Ağırlığındadır.Görevli,Sakarya'ya bu öküzleri getirecek kişiyide
belirler.Elişgilin Sarıoğlandır,öküzleri Sakarya'ya getircek kişi.Sarıoğlan
uzun menzilli yol alabilen dayanıklı bir yapıya sahiptir.Örneğin
Çankırı,Karacaören'den tuz ve Bartın'danda o yıllarda Rusya'dan gelen
şekeri,getirip onun ticaretini yapmaktadır.Öküzler Safranbolu'ya kadar köyden
bir kaç kişinin yardımı ile yola çıkarlar.Safranbolu'da diğer köylerden gelen
öküzlerle,Sakarya'ya gidecek guruplar ayarlanır. Sarıoğlanı uyanıklığından
dolayı gurup başı yaparlar ve yola çıkılır.Bir kaç gün sonra Gerede'ye
ulaşırlar.Gerde'ye vardıklarında, 'Vız vız' zamandır.Öküzlere arı gelir,Her bir
bir tarafa dağlır.Bir kısmı,kapısı açık bir caminin içine dolar.Sarıoğlan uzun
bir uğraştan sonra öküzleri toparlar,açık yoktur.Tekrar yola
koyulurlar,geceleri arazi üzerinde konaklarlar.Boludağları aşılır,Düzce ,Hendek
derken.Sakarya'ya ulaşırlar.Sarıoğlan bir bakar ki ortalık ana baba
günü...Hemen bir görevli bulur,oldukça uzaktan geldiklerini
söyler.Görevli,Sarıoğlanın elinden evrakları alıp öküzleri teslim alır.Bu kez
yaya geriye yolculuk başlar.Atatürk,Kurtuluş Savaşı'nı başlattığında,karşısında
iki düşman vardır.Bir iç,ikincisi dış düşmandır.Çünkü artık osmanlının hiç bir
gücü kalmadığı gibi,ortalık çetelerle doludur.Nitekim Gerede'li Dayıoğlu diye
bir çete,Gerde'den yola çıkar ve savaş karşıtı insanları
toplayarak,Safranbolu'ya doğru hareket eder.Buralardanda katılan olur hatta
bizim köydende.Aslen avukat olan,Hulisi Yazıcıoğlu,Dayıoğlu çetesinden
bahseder,ama asıl detayları sansürlemiştir ya da bu konuda bilgisi yoktur.En
fazla faydalandığı kişi,eski nüfus memuru,1909 doğumlu,Mustafa Al'dır.Babam
Satı Demirsöz'le aralarında bir yaş farak var.
Hulisi
Yazıcıoğlu,Dayıoğlu çetesine,Eğri Ahmet çeteside
karışmıştır.Toprakcuma,mevkiinde,Kastamonu,istikametinden gelen,Binbaşı Şevket
Bey taraından bu çeteler dağtılmıştır.Bu bir kere doğru değil.
Toprakcuma,Hanovası Mevkiindeki olay,Eğeri Ahmet çetesine daha sonra
karışan,Çorum'lu bir çavuştur.Kürt kökenlidir.Eğri Ahmet onun hal ve
haraketlerini beğenmez.Bu eşkiya,hem Ovacık,Ganibeyler ve
Safranbolu,Bostanbükü'ne iki katlı birer ev yaptırmıştır.Eşkiya,Safranbolu
üzerinden,Kastamonu istikametine giden,Kastamonu postasının haberini alır ve
Toprakcuma,Hanovasında, postayı pusuya düşürür ve 8 asker posta görevlilerini
şehit edip, devlete ait 36 bin lirayı gasp eder.Eğri Ahmet bu olaydan sonra,bu
eşkiya ile yollarını ayırır.Bir birlik bu eşkiyaların peşine düşer ve tatamamı
yakalanır. Kastamonu,Nasurullah Cami avlusunda ağaçlara asılarak tamamı idam
edilir.
Dayıoğluna
gelince,Binbaşı Şevket Bey,bu çeteyi Kastamonu,Daday civarında,kuşatır ve
Dayıoğlu dahil,elabaşlarını ele geçirir.Dayıoğlunun,amacı Kastamonu'yu ele
geçirip,İnebolu üzerinden Ankara'ya giden ikmal yollarını kesip,Kurtuluş
Savaşını kösteklemek.Fakat tecrübe yeteneği olmadığı için,kayıp
eder.Kastamonu'da İstiklal Mahkemisi,kurulur ve Dayıoğlu dahil elebaşlarının
idamına karar verilir.İnfaz Safranbolu,eski hükümet binası bahçesinde
yapılır.Hatta babamın deyimi ile ,bizim köyden asılanlara bakmaya gidenler
olur.Dolasıyla Atatürk,bu yüzden Safranbolu'ya Dayıoğluna destek verdiği için
biraz kırgındır.Hulisi Yazıcıoğlu,bunları yazmamıştır.Dağıtıldı diye geçiştirmiştir.
Ilbarıt
Köyünden,Kurtuluş Savaşına katılanlar.Yedek Subay vasfı ile sırasıyla...
Hüseyin
Efendi.
2)
Hasan Efendi.
3)
Mehmet Ata.
Er
konumunda...
Şaban
Gökmen (Yamakgil)
Mehmet
Mete (Faslıgil)
Beşir
Alkan (Gardeyigil)
Mehmit
Günal (Meyremgil)
Rıza
Kara (Yusufgil)
Ahmet
Şahin (Deliseyingil)
İsmail
Kalkan (Softagil)
Abdullah
Eriş (Akkuşgil)
Mustafa
Akkuş ( Akkuşgil)
İbrahim
Özcan (Haşimgil)
İsmail
Öz (Aligülügil)
Abdullah
(....) (Hatıpgil) (Şehit)
Not.Unuttuklarım
varsa hatırlatın.Tüm bunları usa dayalı yazıyorum ve detayları kısaltıyor özü
yazmaya çalışıyorum.Saygılarımla.
Değerli
köylülerim,ben bu sayfadaki yazılarımı bir kaç kişi beğensin diye
yazmıyorum.Köyde yaşamama rağmen aynı zamanda 'Safranbolu Ekspres
Gazetesinde'de yazıyorum.Şehre indiğimde,bazı öğretmen kökenli tanıdıklarımdan
yazılarımı takip ettiklerini öğreniyorum ki,hayatım boyunca kendi relatimeden
(Gerçekçiliğimden) ödün vermedim.Buradaki yazılarıda,'Söz Uçar Yazı
Kalır'mantığından yola çıkarak yazıyorum ki,bu gün Ilbarıt Köyüne üst
baştan,alt başa birileri girse,evlerin dili yok ki konuşsun.O halde her köyün
bir bilge insana ihtiyacı var ve de olmalı,fakat söylelenler asla kulaktan
dolma olmamalı.Bu gün bir şeyler yazmak geçmedi içimden,çünkü acımız büyük ve
fotağraflar yaynılanmış,her şehit bir yoksul aileye mensup,ev fotoğrafları bunu
teyit ediyor.Saygılarımla.
Merhabalar,yıllar
öncesi Selami hoca bildiklerini konuşuyorsun güzelde,bir kulağımdan girip
öbüründen çıkıyor ve bu bildiklerini köyün sayfasına yaz demişti.Şimdi bu
bilgileri topralayarak yazıyorum,umuyorum ki bir yerde bu yazılar biriktirilir
ve Hasan Mutlu Hocanın önerisi ile kitaplaşır.Kadir Özer,bana köyün bir
kitabını yazalım dediğinin üzerinden,33 yıl gibi bir zaman geçti.Çünkü o
yıllarda elimin altında yeterli bilgi yoktu,yazsaydık bir şeyler anlatmasına
rağmen yüzeysel olacaktı.Örneğin 1831 Safranbolu Nüfus Kayıtları,sadece
erkekleri baz alsada,benim oldukça işime yaradı.Köyün eskiye dönük
bilinmeyenlerini kendi imkanlarımla çözdüm.Şöyleki,Kuzey Amerika'da bir devlet vardır...Kanada,bu
ülke 1840'larda kurulmuş olup,180 yıllık bir ülkedir.1831 Nüfus Kayıtları ondan
9 yaş büyüktür.1831 Nüfus Kayıtları ile elimin altında bulunan,1900 veya
ortalarında yazılmış köy kayıt defteri arasında büyük mesafe var,neredeyse 70
yıl,dolasıyla bu yetmiş yılın içinde hayatını kayıp edenler var.Örneğin Bağlıca
Mah. Karaibrahimoğullarından, İbrahim ustanın amacası Ali, sözünü ettiğim 70
yılın içinde yaşamış ve kayıtlarda,Ilbarıt Köyünde,bulunan Zekiye isimli
kızının,Anne ve baba esamisende geçmektedir.Yine Akkuşgilden,Mustafa Oğlu
Osman, Diğer kardeşler,Halil,Mehmet Ali,Hasan Çavuş ve Şükrü Kaya'nın annesi
Fatma...Osman da 70 yılın içinde yaşamını yitirdiği için kayıtlarda yok.Fakat
çocuklarından yola çıktığımda,yaşı Halil'den küçük...Saygılarımla.
ILBARIT
KÖYÜ KURULUŞ AŞAMASI ,
İLK
AİLELER VE AİLELERİN DAĞLIMI...
Ilbarıt
Köyü ilk kayıtlar,Hacıhamzaoğullarıdır.Bu aile İlbarıtta iki hane ve Bağlıca
Mah.de bir hane olmasına karşın,zamanla söyünmüştür.Bu aileden
sonra,Hacıalioğlu esamesi okunmakta ve aile ilk olarak iki hanedir.
HACIALİOĞLU
OSMAN, 1761 DOĞUMLU...
HACİALİOĞLU
MUSTAFA 1756 DOĞUMLU...
HACIALİOĞLU
OSMAN OĞLU HÜSEYİN 1776 DOĞUMLU
DİĞER
OĞLU ÖMER 1791 DOĞUMLU...
Aradan
geçen bunca zaman baz alındığında ve kim bunlar denildiğinde insan ilk önce
bocalıyor ve torunlardan Abdullah'tan yola çıkıldığında,1806 doğumlu sözü
edilen Abdullah kim? Abdullah, köyde Havaşgil'den Aliosman'ın dedesi ve Fısfıs
Hafız Mehmet Mutlu'nun dedesi.Abdullah'ın iki oğlu oluyor.Hasan, Aliosman'ın
babası ve Kör Emin lakablı, Fısfıs Hafız ve kardeşi Abdullah'ın
babası...Hasan'ın aynı zamanda iki kızı vardır.Burda kayıt altında olmadığı
için lakabı ile yazıyorum Gıdı kız,Safranbolu'da bir demirci ile
evlenmiştir.Diğer kızı Sarıyan köyündedir.Hasan,yukarı Meyremgilden Abdullahın
kızkardeşi ile evli olup,aynı zamanda,aşağı Meyremgilden Karıtlı ibrahim'le
bacanaktır.
Diğer
torunlar,sırasıyla Memiş, İsmail, Emin ve Osman'dır.
Örneğin
Elişgil bu torunlardan birinin oğlu Ali ile ilintili olup,Ali'nin kimin oğlu
olduğu hakkında kayıtlı bir bilgi yoktur. Ali'nin Mehmet (karaoğlan) 1867 ve
Abdullah (sarıoğlan) 1891 doğumlu iki oğlu vardır.
Yine
aynı sülaleden Güdükgil'in 1831 yılından itibaren reel kayıtlarına 1900
yıllarda rastlandığı için,Baba Ömer'den olma,Havva 1878,Hüseyin 1879 ve Ali
1889 doğumlu üç çocuğu vardır.
Torun
Osman, Osman 1830 doğumlu olup,Osmançavuşgili temsil etmektedir.Osman Çavuş'un
sırasıyla,Hüseyin (Katırcı) 1862,Mustafa 1865 ve Mehmet 1868 doğumlu üç oğlu
vardır.
ILBARIT
KÖYÜ KURULUŞ AŞAMASINDA HACIALİOĞLU ESAMESİ,İKİNCİ AİLE VE DAĞLIMI...
HACIALİOĞLU
OSMAN DOĞUM TARİHİ 1756
OĞLU
ALİ DOĞUM 1801
DİĞER
OĞLU RUŞEN DOĞUM 1816
TORUN
MEHMET DOĞUMU 1821
"
" İBRAHİM " " 1828
"
" HALİL " " 1826
Burada
Ruşen'den yola çıkıldığında,sözü edilen Ruşen, Çavuşgil'i temsil etmektedir.
Daha sonra oğlu Mustafa doğar ve Mustafa ili birlikte üç kız,Mustafa'nın Osman
ve Hatice isminde iki çocuğu olur.Osman 1889 doğumlu olup,1956 yılında
Demircibağ mevkiinde attan düşer,bu esnada elindeki baston gözüne saplanır ve
orda yaşama veda eder.Hatice 1882 doğumlu olup,Kulagilden,Şakir'le
velenir.Şakir Çanakkale Savaşında şehit düşer.
Ruşen'in
kızlarından biri Karaşar Mah'de Ahmet oğlu Hasan'la evlenir.İsmi Ayşe'dir 1857
doğumludur.Bu evlilikten iki oğlu bir kızları olur.İsmail (Jandarma) 1889
doğumlu.Abdullah 1891 doğumlu ve kızkardeş Habibe 1888 doğumlu olup,Yörük
Köyünden Muratoğlu ile evlenir.Muratoğlu, cumhuriyetin kurulduğu yıllarda,
büyük ihaleler alır ve Elazığ,Malatya arası demiryolunu yapar.1940 larda,eşenin
yeğeni olan Ruşen Gürleyik'i bu teren yolunda bir kısım işçinin başına ekip
başı yapar.Hatta Muratoğlu ihaleye girdiği bir sırada,ihale kızışır ve iş adamı
Vehbi Koç'a iki tokat aşkeder.Amerika'da vefat eden Muratoğlu için,Yörük
Köylüleri,gıyabi bir mezar yaptırır.Köydeki büyük konakda,Yörük Köyü Derneğine
bağışlanır.
Ruşen'in
diğer kızı Şerife 1847 doğumludur.
Kospatargil'den
Kadıoğlu Osman'la evlenir.Bu evlilikten Mehmet 1889 ve İbrahim 1897 iki oğlu
doğar.Mehmet genç denilecek yaşata vefat eder.Yusuf filden Mehmet Özer'in eşi
Akile,ilk evliliğini,Osman oğlu Mehmet'le yapmıştır.
Diğer
kızı Akkuşgilden Osman'la yapmıştır isimi Havva'dır ve oğlu Süleyman
olmuştur.Süleyman 1878 doğumludur ve Balkan Savaşında şehit olmuştur.
Hacıalioğlu
Osman torunu İbrahim, 1828 doğumlu olup,Keleşgil'i temsil etmektedir.Oğlu Hasan
olur.Köy kayıt defterinide vefat ettiği için Hasan'ın doğumu ile bilgi
yoktur.Hasan'ın Osman ve Mehmetali adında iki oğlu olur.Osman'ında doğum tarihi
hakkında bir bilgi yoktur,Osaman oğlu Hasan doğumu 1882.Diğer oğlu Mehmetali
1862 doğumlu olup,Deliseyingil'e içgüveyi girer.Mustafa 1897 ve Ahmet 1901
doğumlu iki oğlu olur.
Hacıalioğlu
1756 doğumlu Osman'dan Alimollagil ve Güngörmezgil diye iki aile esamisi daha
olmasına rağmen,Alimollagil çocukları olmadıkları için söyünür.Fakat
Alimollanın eşi Ovacık'lı olup,Ovacık Ekincik Köyü, Esenler Mah.den
kızkardeşinin oğlu Haşim'i 5 yaşında evlat edinir.Büyüyüp askerliğini filan
yaptıktan sonra, geri göndermez.Saftagilden,Hotuz Lakaplı,İsmail'in kızı Ayşe
ile evlendirir.bu Evlilikten,Şükriye 1891,İbrahim 1900,Fatma 1904 ve Ali 1908
doğumlu dört çocuğu olur.Burada sözü edilen Ali,Hasan Mutlu Hocanın anne
tarafından dedesidir.
Güngörmezgil'e
gelince bu aile 1850 yıllarında,köyü terk ederek Safranbolu'ya
yerleşirler.Köydeki geriye dönük yerlerini yurtalarını,daha sonra Katırcı
Hüseyin'e satarlar.
Toker
soyadını alan bu aileye mensup,Safranbolu'da ve Karabük'te işadamları
olsada,artık kuyumuculuk dışında çoğu iş hayatından çekildi ya da vefat etti.80
lıi yıllarda tanıdığım bazı yaşlı konumdaki kişilerle sohbet etme şansım
oldu.Hatta bu yaşlı kişiler,köyümüzden öğretmen Şükrü Kaya'nın cenaze
merasimene katılmışlardıAdına Safranbolu'da Fakülte açılan,Porf.Fethi Toker,bu
aileye mensuptur.
hacialioğullarini
bitirdim ve haciömeroğullarina geçtim,ama beni oldukça zorlayacak,çünkü
haciömeroğullarinin kadinlar hariç erkeklerin nüfusu,sariyan (gündoğan) köyü
nüfusuna eşit.haciömeroğullarinin 1831 tarihinde nüfusu 50 erkek
bazinda,sariyan'in tüm köyün erkek nüfusu 63...bu arada aldiğim ilaçlardan
dolayi biraz rahatsizim.kimi ilaçlari birak gida tedavisi yap diyor.ilbarit'da
aradiğini bulmak zor.
Hacıömeroğullarının
içine girmiş bulunmaktayım.Kolay değil 200 yılı çözümlemek,küçük şeyleri
büyütebilmek.Örneğin üç tane Ali var,Aligülügilde,Kirazgilde ve Kazıkaligilde...1831
sayımını yapanlar sırdan yazıp geçmiş.Hatta bir vatandaş,Karabük BRTV'de
bunların programını yapıyor.Kişiler İstanbul'dan,şurdan burdan bu vatandaşa
hocam diye hitap ediyor ve açıyor 1831 Nüfus Kayıtlarını okuyup geçiyor.Karşı
taraf bilgilendiğini,o hoca denilen kişide karşı tarafı bilgilendirdiğini
sanıyor.Yok öyle bir şey.Üstüne basa basa o aileyi teyit edeceksin.Her kese iyi
pazarlar.
KILBARIT
KÖYÜ,KURULUŞ İTİBARIYLA,HACIÖMEROĞULLARI...
Bilndiği
gibi,Hacıalioğulları köyün alt kısmı,güney tarafını tercih
ederken,Hacıömeroğulları,yine köyün alt kısmı kuzey tarafını mesken
tutumuşlardır.Aileler burda zamanla çoğaldıkça,köyün üst kısmına
yerleşmeşlerdir.
Hacıömeroğlu
Mustafa 1766 doğumlu olup,Dokzangil ve Gardayigili temsil etmektedir.Dokzangil
bazında bakıldığında,oğlu Hüseyin 1830 doğumludur.Hüseyin oğlu Ali 1841
doğumludur.Ali oğul Mustafa (Dokzan) 1874 doğumludur.
Gardayigil
bazında bakıldığında,Yanıkgil, Abdullah 1796 doğumludur.En büyük oğlu
Mehmet,(Karamolla) 1841,Onun küçüğü,Yörük Köyüne içgüveyi girmiş,gerçek ismi
kayıtlarda olmadığı için,lakap olarak 'Gümüş' olarak biliniyor.Diğer kardeş
Osman 1863 ve Hüseyin 1864 doğumludur.Hüseyin,ilkönce Gardayigilin Mehmet,daha
sonra,Ayranconun Ahmet'le evlenen Hemit'in babasıdır.Gardeyigilin bir kolu
olan,Yanıkgil söyünmüştür.Bu günkü Yanıkgil'i teşkil edenler,kız elden oğlan
elden tanımı ile varlığıın sürdürmektedir.Yanıkgil'in eski ev isi
Kuruhüseyingilin üst kısmındadır.Geriye temel duvarı kalmıştır.
Abdullah
kardeşi Ahmet 1791 doğumludur ve asıl gardeyigili teşkil etmektedir.Oğlu Hasan
1823 doğumlu olup,Karahasan olarak bilinmektedir.Hasan'ın Mehmet 1819 ve Ömer
1825 iki kardeşi daha vardır.Fakat 1831 kayıtları baz alındığında, Mehmet'in
varlığı hakkında herhangi bir bilgi yoktur.Fakat Kulagil olarak bilinen
aileye,Gardeyigilden bir Mehmet içgüveyi girmiş olup doğumu,1857 dir.Ömer'e
gelince,Aşağı Meyremgil olarak bilinen ve Yakup'un babası olduğu bir realite
çünkü,Yakup'un oğlu Karıtlı İbrahim 1855 doğumlu olup,oğluna Ömer ismini
vermiştir.Dedim ya 1831 ve 1900 lü kayıtlar arısnda büyük boşluklar
var.Dolasıyla bu arayı kapatmakta zorlanıyorum.
Gardeyigil
Hasan'a gelince dört çocuğu olmuştur.Sırasıyla Ahmet,İzzet,Ayşe ve Şerife
Ayşe,Akkuşgilden,Mustafaoğlu
Halil,Şerife ise Yanıkgilden,Abdullah oğlu Osman'la evlenmiştir.
Hasanoğlu
Ahmet 1843 doğumlu olup,sırasıyla Mehmet.Nuri,Abdullah,Hasan ve Fatma isminde
çocukları vardır.
Kardeşi
İzzet 1852 doğumlu olup,sırasıyla Fatma,Osman ve Beşir isminde çocukları
vardır.
RECAİ DEMİRSÖZ
Yaşadığım
köyümde,çalışma ortamım ve koşullar o kadarda iyi değil.Burda köy hakkında
bilgileri müsveddetler bazında önceden hazırlayıp kayıt ediyorum ve bir daha
tekrarı yok.İnternetimin yazı çıkarıda olmadığı için,burda verdiğim emek umarım
güme gitmez,Hasan Mutlu kayıt altına alıyorum demişti...Umarım alır.
ILBARIT
KÖYÜ KURULUŞ İTİBARIYLA HACIÖEMEROĞULLARI 2. KISIM...
Hacıömeroğlu
Ahmet doğumu 1751
Kardeşi
oğlu Osman doğumu 1791
Oğlu
Mustafa doğumu 1856
Mustafa
oğlu Ahmet 1890
"
" " Mehmet 1895
Bu
sülale Faslıgildir.
Diğer
kardeşi Hüseyin doğumu 1796
Hüseyinoğlu
Ali 1819
Diğer
oğlu Salih 1823 Hacıömeroğlu Hüseyin burada İyipgili temsil
etmektedir.Oğullarının akibeti bilinmemektedir.Oğullarının harici ikide kızı
olan Hüseyin'in eşinin ismi Sare'dir.Kızlarından Fatma,Musluoğullarından
Hüseyin ile evlendirilmiş olup bu evlilikten, Mustafa (Sarımuhtarın Babası)
Ahmet (Göde Mehmet'in Babası) ve Kızkerdeşleri Havva dünyaya gelir.Havva
Karaşar Mah'den Kistirliçavuş ile evlenmiştir.Sarımuhtarın babası Mustafa Yacı
Köyündeki kızına anneanesinin ismi Sare adını vermiştir.
Hüseyin'diğer
kızı Hamide'nin üzerine Ayranco Hasan'ın çobanı,aslen Ovacık Göynükören
Köyünden olan Eyüp'ü damat alır.Eyüp'ün bu evlilikten,Ahmet 1860 ve Hüseyin
1862 doğumlu iki oğlu olur.Burada Hüseyin aynı zamanda Mahemet Ali Efendi ve
Mustafa Remzi'nin babası olup,anneannesinin simini taşımaktadır.Aile günümüzde
söyünmüştür.
Ahmet'in
ise Hasan 1882
Ramazan
1889
Eyüp
1895 doğumlu üç oğlu olmuş,Hasan ve Eyüp'ün akibeti bilinmemektedir.Kardeş
Ramazan askeri gitmeden evlenmiş olup,Hasan 1908 ve Ahmet 1913 doğumulu iki
oğlu olmuştur. Ramazan'da Seferberlik döneminde Balkanlarda şehit olmuştur.
Hacıömeroğlu
Yahya 1801 doğumlu
Oğlu
Ali doğumu 1823
Ali'nin
oğlu Mehmet 1901 ve kızları Fatma 1897,Hatice 1907 ve Hanife 1910 doğumludur ve
ailenin tek ferdi Nazire Kütükçüdür.Ev yeri Ruşen Aydın,tarafından satın
alınmıştır.
Hacıömeroğlu
Yahya 1801 doğumlu
Oğlu
Ali 1823
Ali
oğlu Mehmet 1874 doğumlu olup,sbu aile Kirazgili temsil etmektedir.
Yahya
kardeşi Mustafa 1896 doğumlu olup,oğlu Osman (Cırtosman) 1873,Bağlıca Mah.ne iç
güveyi gitmiştir Kardeşi Mustafa (Kemaneci) 1864 doğumludur ve Kemanecigil
söyünümüş,Cırtosamangil,Bağlıca Mah.de Nuri Işık'gili temsil
etmektedir.(Kemaneci)aynı zamanda kardeşi Osmanla birlikte iyi bir keman
icracıcı olmakla birlikte,tıp alanında elindeki bir kitapla ilaç üretip,bazı
hastalıkları iyi ettiği biliniyor.Evi ise Kirazgilin,alt katta bir odaları
vardı.Eşi ile birlikte yaşamını o tek odada tamamlamış.Bilgi Satı Demirsöz)
Hacıömeroğlu
Hüseyin 1801 doğumlu
Oğlu
Ahmet 1826 doğumlu olup,lakabı onbaşıdır.Eşi Çıraklar köyünden olup,çocuğu
olmadığı için söyünmüştür.
Hasan
(Ayranco) 1828 doğumlu olup,Mehmet ,1852 Mehmet Kahveci Mustafa'nın
babsıdır.,Ahmet 1869 ve Emine isminde üç çocuğu vardır.
Yahya
oğlu Ali 1822 doğumludur.Oğlu Satılmış 1880 doğumludur.Satılmış oğlu İsamil
(Sotiri) 1897 ve Kardeşi Hamza 1898 doğumludur.Aile Aligülü temsil etmektedir.
Küçük
bir hatırlatma,bazı babalar ve oğular arasında uzunca bir yaş farkının
olması,eğer baba askerlikten sonra evlenmiş olup yaşının 30-35 sınırına
gelmesindedir.Çünkü askerlik süresi osmanlıda oldukça uzun olduğu
bilinmektedir.
'SATI
DEMİRSÖZ'E SAYGI İLE, ILBARIT,BAĞLICA,KARAŞAR ESAMİLERİ...'
Kısa
bir bilgi,burda ailelerin ilkleri yazılmıştır. Bu şecere defteri 1983 yılında
,İlköğretim Müfetişi,Abdülkadir Özer tarafından bize verildiğinde üzerinden 75
yıl gibi bir zaman geçmişti. Şimdi ise son tutulduğu tarihin üzerinden 111 yıl
ve ilk tutulduğu tarih 169 yıl...Defter 1850 yılları ve 1908 yılları arasında tutulmuş
olup,belkide Türkiye'nin hiçbir köyünde böyle bir kayıtın kaldığını sanmıyorum.
Daha önce defter başkalarına gösterilsede sonuç alınamamış ve babam Satı
Demirsöz'le 1983-87 yılları arasında türkçeleştirdik. Sadece iki aileyi
belirleyemedik.Saygılarımla....
HACIÖMEROĞULLARI;ILBARIT
1)Hacıömeroğlu
Hüseyin (1841) Dokzangil.
2)Hacıömeroğlu
Satılmış (1880) Aligülügil
3)Hacıömeroğlu
Mehmet (1829) Bilinmiyor
4)Hacıömeroğlu
Süleyman (1862) Eminegil
5)Hacıömeroğlu
Mehmet (1852) Kahvecigil
6)Hacıömeroğlu
Ahmet (1869) Ayrancıgil
7)Hacıömeroğlu
İzzet (1874) Beşirgil
8)Hacıömeroğlu Ahmet (1833) Gardeyigil
9)
Hacıömeroğlu Mehmet (1857) Kulagil
10)
Hacıömeroğlu Mustafa (1856) Faslıgil
11)
Hacıömeroğlu Ali (1859) Kazıkaligi
12)
Hacıömeroğlu Mustafa (1842) Kemanecigil
13)Hacıömeroğlu
Osman (1832) Cırtosamgil- Bağlıca
14)
Hacıömeroğlu Ali (1874) Kirazgil
15)
Hacıömeroğlu Osman (1864) Yanıkgil
16)
Hacıömeroğlu Hüseyin (1865) Sarıhüseyingil
HACIALİOĞULLARI
;ILBARIT
1)
Hacıalioğlu Mustafa ( 1844 ) Çavuşgil
2) Hacıalioğlu
Hasan ( 1882) Keleşgil
3)
Hacıalioğlu Ali ( 1830) Alimolalgil
4)
Hacıalioğlu Mustafa ( 1822) Güngörmezgil
5)
Hacıalioğlu Emin (1838) Fısfıshafızgil
6)Hacıalioğlu
Hasan (1839) Havaşgil
7)
Hacıalioğlu Osman (1864) Elişgil
8)
Hacıalioğlu Hüseyin (1879) Güdükgil
9)
Hacıalioğlu Osman (1830) Osmançavuşgil
10)
Hacömeroğlu Mehmet (1868) İrabegil
11)
Hacıömeroğlu Mehmet (1862) Delihüseyingil
HASANOĞLU
;BAĞLICA
Hasanoğlu
Mustafa (1845) Hasangil
Hasanoğlu
Mehmet (1874) Gostakgil
Hasanoğlu
Ramazan (1852) Hacıhamzagil
MOLLAHASANOĞLU
;BAĞLICA
Mollahasanoğlu
Halil (1842) Cıdıkgil
Mollahasanoğlu
Mustafa (1852) Tulummıstangil
Mollahasanoğlu
İsmail (1858) Bilinmiyor
Mollahasanoğlu
Şakir (1864) Cemükgil
KARAMEHMETOĞLU
: kARAŞAR
Karmehmetoğlu
Hüseyin (1852) Karabekirgil
Karamehmetolu
Mehmet (1866) Alibeygil
Karmehmetoğlu
Mustafa (1855) Berbergil
Karamehmetoğlu
Ahmet (1844) Kocagözg
KARAMEHMETOĞLU
: ILBAR
Karmehmetoğlu
Yusuf (1862) Yusufgil
Karamehmetoğlu
Salih (1864) Körzeligil
ORTAKÇIGİL
:BAĞLICA
Ortakçıoğlu
Hamide (1874) Ortakçıgil
MOLLAMUSTAFAOĞLU
: ILBARIT
Mollamustafaoğlu
Ahmet (1860) İyipgil
Mollamustafaoğlu
Hüseyin (1862) Mehmetaliefendigil
SÜLEYMANBEYOĞLU
:ILBARIT
Süleymanbeyoğlu
Hüseyin (1842) Hürükızgil
Süleymanbeyoğlu
Süleyman (1864) Kepçegil
Süleymanbeyoğlu
Süleyman (1862) Sülüğünsarıoğlangil
Süleymanbeyoğlu
İsmail (1868) Acumukgil
Süleymanbeyoğlu
Kadir (1872) Kelkadirgil
Süleymanbeyoğlu
Hüseyin (1842) Fiyseyingil
Süleymanbeyoğlu
Mustafa (1842)Karbacakgil
TANKIROĞLU :
ILBARIT
Tankıroğlu
Salih (1855) Döndügil
Tankıroğlu
Halil (1862) Esami bilinmiyor
GÖKMENOĞLU
ILBARIT
1)Gökmenoğlu
İbrahim (1858) Yamakgil
2)
Gökmenoğlu Raşit (1864) Körraşitgil
3)Gökmenoğlu
Hasan (1867) Yamağınhasanıgil
KÜTÜKÇÜOĞLU
: ILBARIT
Kütükçüoğlu
Emin (1847) Hatıpgil
Kütükçüoğlu Hüseyin
(1831) Hüsükgil
HACIHAMZAOĞLU
: ILBARIT
Hacıhamzaoğlu
Mehmet (1838) Zaimgil
KARAİBRAHİMOĞLU
:BAĞLICA
1)Karaibrahimoğlu
Mehmet (1855) Kocaseyingil
2)Karaibrahimoğlu
İbrahim (1862) Okumuşgil
KURUHALİLOĞLU
:ILBARIT
Kuruhaliloğlu
Mustafa (1837) Akkuşgil
MUSLUOĞLU :
ILBARIT
Musluğlu
Mustafa (1850) Sarımuhtargil
Musluoğlu
Ahmet (1864) Gödegil
Musluoğlu
Mehmet (1856) Emistogil
Musluoğlu
Osman (1836) Kuruseyingil
Musluoğlu
Ömer (1865) Deliahmetgil
AKMUSTAFAOĞLU
: KARAŞAR
Akmustafaoğlu
Mustafa (1795) Gıdavagil
Akmustafaoğlu
İsmail (1842) Kistirliçavuşgil
MOLLABEKİROĞLU
:ILBARIT
Mollabekiroğlu
Emin (1821) Karakaşgil
Mollabekiroğlu
Osman (1825) Değirmencigil
Mollabekiroğlu
Mustafa (1830) Dabazgil
SARIİBRAHİMOĞLU
:ILBARIT
Saribrahimoğlu
Mehmet (1867) Şıkkıdıgil
Sarıibrahimoğlu
Salih (1861) Pürdegil
KADOĞLU
:ILBARIT
Kadıoğlu
İsmail (1879) Softagil
Kadıoğlu
Ahmet (1852) Pehlivangil
Kadıoğlu
Mustafa (1863) Hecelligil
Kadıoğlu
İbrahim (1953) Kosbatargil
İBRAHİMBEYOĞLU
: ILBARIT
İbrahimbeyoğlu
Abdullah (1852) Mıstabeyoğlugil
KARADELİOĞLU
:ILBARIT
Karadelioğlu
İbrahim (1855) Meyremgil
HACIHASANOĞLU
:BAĞLICA
Hacıhasanolu
Mehmet (1891) Civişgil
MUSAOĞLU
:ILBARIT
Musaoğlu
Haşim (1872) Haşimgil
TAVŞANCIOĞLU
:ILBARIT
Tavşancaıoğlu
Abdullah (1826) İpiçürükgil
iKİ ASIR
ÖNCESİ ILBARIT KÖYÜ KAYITLARINDA OLUP BU GÜN ESAMESİ OLMAYAN DÖRT AİLE
HOŞAFÇIOĞLU
:ILBARITHoaşafçıoğlu Ahmet (1806) Esamisi bilinmiyor
HACIŞABANOĞLU
: ILBARIT
Hacışabanoğlu
Satılmış (1861) Esamisi bilinmiyor
Hacışabanoğlu
Mehmet (1786) Esamisi bilinmiyor
NAKİOĞLU
:ILBARIT
Nakioğlu
Hasan (1796) Esamisi bilinmiyor
DALKIRANOĞLU
: ILBARIT
Dalkıranoğlu
Mustafa (1791) Esamisi bilinmiyo
(SND)
SAFRANBOLU (ILBARIT KÖYÜ)
19MAYIS2013 ESAMİLER:
hasanoğlu ;mustafa (cemal oğuz,bağlıca
mah.)
hasanoğlu;mehmet (yunus oğuz,bağlıca mah.)
hasanoğlu;ramazan (ramazan oğuz,bağlıca mah.)
akmustafaoğlu;mustafa (gıdavagil,kareşer mah.)
akmustafaoğlu ismail (kistirli çavuşgil kareşer mah.)
hacialioğlu mustafa (çavuşgil,ılbarıt köyü)
hacıalioğlu hasan (keleşgil, ” “)
hacıalioğlu mehmet (deliseyingil, ” “)
hacialioğlu hasan (havaşgil ” “)
hacıalioğlu emin ( fıs fıs hafızgil ” “)
hacıalioğlu mehmet (elişgil ” “)
hacialioğlu hüseyin (güdükgil ” “)
hacıalioğlu osman (osman çavuşgil ” “)
hacıalioğlu mehmet (zaimgil,kuruoğlan ” “)
hacıömeroğlu mehmet (bilinmiyor-söyünmüştür)
hacıömeroğlu süleyman (eminegil ” “)
hacıömeroğlu mehmet (kahvecigil ” “)
hacıömeroğlu ahmet (ayrancıgil ” “)
hacıömeroğlu mehmet (karakaşgil ” “)
hacıömeroğlu satılmış (aligülügil ” “)
hacıömeroğlu hüseyin (dokzangil ” “)
hacıömeroğlu mehmet (kulagil ” “)
hacıömeroğlu mustafa (faslıgil ” “)
hacıömeroğlu ali (kazıkaligil ” “)
hacıömeroğlu mustafa (kemanecigil,söyünmüştür)
hacıömeroğlu osman (cırtosmangil-bağlıca mah.)
hacıömeroğlu osman (yanıkgil,ılbarıt köyü)
hacıömeroğlu hüseyin (yanıkgil-söyünmüştür)
ibrahimbeyoğlu abdullah (hüseyinefendigil ” “)
kadıoğlu mustafa (hecelligil ” “)
kadıoğlu ahmet (pehlivangil ” “)
kadıoğlu hüseyin (softagil ” “)
kadıoğlu osman (kosbatargil ” “)
ortakçıoğlu hamide (ortakçıgil-söyünmüştür-bağlıca mah.)
karaibrahimoğlu mehmet (okumuşgil ” “)
mollahasanoğlu halil (cıdıkgil bağlıca mah.)
mollahasanoğlu mustafa (tulumagil ” “)
mollahasanoğlu ismail (bilinmiyor-söyünmüştür)
mollahasanoğlu şakir (cemükgil bağlıca mah.)
sarıibrahimoğlu mehmet (şıkkıdıgil ılbarıt köyü)
sarıibrahimoğlu salih (pürdegil ” “)
tavşancıoğlu abdullah (ipiçürükgil ” “)
kuruhaliloğlu mustafa (akkuşgil ” “)
kütükçüoğlu emin (hatıpgil ” “)
kütükçüoğlu hüseyin (hüsükgil ” “)
süleymanbeyoğlu hüseyin (hürükızgil ” “)
süleymanbeyoğlu süleyman (sülüğünsarıoğlan-söyünmüştür)
süleymanbeyoğlu hüseyin (karabacakgil-söyünmüştür)
süleymanbeyoğlu mustafa (karabacakgil-topalagil)
süleymanbeyoğlu ismail (acumukgil ” “)
süleymanbeyoğlu kadir (acumkgil-söyünmüştür)
musluoğlu mustafa (sarımuhtargil ” “)
musluoğlu ahmet (gödegil ” ” )
musluoğlu mehmet (emistogil ” ” )
musluoğlu osman (kuruhüseyingil ” “)
musluoğlu ömer (deliahmetgil ” “)
karamehmetoğlu hüseyin (ibrahimçavuşgil kareşer mah.)
karamehmetoğlu mehmet (kıdımehmetgil ” ” )
karamehmetoğlu mustafa (berbergil ” “)
karmehmetoğlu ahmet (topalahmetgil ” ” )
karmehmetoğlu yusuf (yusufgil ılbarıt köyü )
karamehmetoğlu salih (” ” ” “
tangıroğlu salih (döndügil ” “)
tangıroğlu mehmet (döndügil-söyünmüştür)
gökmenoğlu raşit (körraşitgil-söyünmüştür)
gökmenoğlu hasan (kürtşabangil ” “)
gökmenoğlu ibrahim (yamakgil ” ” )
mollamustafaoğlu ahmet (iyipgil ” ” )
mollamustafaoğlu hüseyin (mehmetaliefendigil ” “)
kardelioğlu ibrahim (meyremgil ” “)
karye-i ılbarıt tabi kaza-i
za'feranborlu...
bundan yaklaşık iki asır öncesi,padişah
2.mahmut döneminde, nüfus sayımı yapılmış.bilindiği gibi 2.mahmut,osmanlı
imparatorluğunun en acımasız padişahlarındandır.yeniçeri ocağını kapatıp
(asakir-i mansüre)adı alıtında bir ordu kurup,askerlik yaşını 16 ya indiriyor.
iki asır öncesi,ılbarıt köyü,merkez
ılbarıt,bağlıca ve karaşar dahil 49 hane olup,daha sonra babam satı demirsöz'le
türkçeleştirdiğimiz,1908 yılına kadar tutulmuş köy kayıt defterindeki
incelemelerime göre,iki asır öncesi,köyümüz esamesinde bulunan (dalkıranoğulu)
(nakioğlu) (hacışabanoğlu) ve (hoşafçıoğlu) ya devşirmeye uğramış
yada,söyünmüştür.
yine iki asır öncesi,bağlıcada
(hacıhasanoğlu-civişgil) karaşar'da (akmustafaoğlu-gıdavagil)
(akmustafaoğlu_kistirliçavuşgil) yok
merkez ılbarıt köyünde
(mollabekiroğlu-karakaşgil,değirmencigil ve dabazgil), döndügil (tankıroğlu-iki
sülale) , (kütükçüoğlu- hatıpgil ve hüsükgil) (ibrahimbeyoğlu-yukarı meyremgil)
(karadelioğlu-aşağımeyremgil) gibi sülaler yok.
yine o yıllarda, nüfus sayamandı kadınları
yok saydıklarından dolayı,ev kadınları ve kızları kayıt altına almamışlar.
örneğin (akkuşgil,kuruhaliloğlu,baba halil
ve oğul abdullah ve birde anneyi sayarsak,üç kişiler,daha sonra abdullah'ın
mustafa diye bir oğlu olmuş,bu günkü esami,mustafa'dan doğup,bu günlere
gelenlerdir.)
iki asır öncesi 49 hanenin nüfusu erkekler
bazında 180 buna kadın ve kız çocuklarını eklersek 300 yakın.geriye dönüp
baktığımızda ise,ılbarıt köyü eski bir yerleşim yeri olmasına rağmen türklerin
buraya gelişi 17 asırın ortaları ve sonları olabilir.çünkü bizim sülale
(musluoğuları,üç kardeşten ibaret,ahmet 1751 doğumlu,ahmet'ten,feyzullah ve
hüseyin oluyor.feyzullah'tan -emistogil,hüseyin'den,kuruhüseyingil)
musluoğlu,mehmet bin hasan, 1791 doğumlu,oğlu mustafa 1806,doğumlu
(zorluhüseyingil ve gödegil) ve musluoğullarından bir sülale söyünmüştür. o
söyünmüş evin yerine,gödegilden,hasan yıldırım ev yapmıştır.