ILBARIT KÖYÜ HIKAYESI

BIR ILBARIT KÖYÜ HIKAYESI"

yıl 1939,yer yukarı harman mevkii, ilbarıt köyünde büyük bir davullu düğün vardır.öğretemen,ahmet demiralp,amcası hasan efendinin kızı şaziye hanımla evlenmektedir.o yıllar köyler yoğun olduğu için,yukarı harman mevkiine iğine atsan yere düşmeyecek kadar kalabalıktır.hemen hemen tüm çevre köyler düğüne gelmiş,aynı zamanda o yıllar insanın insanla kaynaştığı yıllar ve o yıllarda insanlar bu günükü gibi birbirini inter-net üzerinden tanımadığı yıllardır.

güreş başlar,aşağıdan yukarı,sıra baş pehlivanlığa gelir,tesadüf,ilbarıt köyünden,emingilden sabri yaşar başpehlivan olur.olur olmasına artık nazar mı diyelim,yaklaşık 6 ay hasta yatar.

düğünde,akören köyünden şakir memik'de vardır.akören köyünü biraz açalım.kuruluşunda ki adı 'akviran'dır ve benim çocukluğumda 'akveren' di.yakın zamanda,akören olarak değiştirildi.safranbolu ilçesinde bu çağrışımda birden çok köy vardır.örneğin,alviran,pelitviran,oğulviran ve çomakviran gibi...

şakir memik,istanbul,beyazıt'da un ticareti ve fırıncılık yapmaktadır.aynı zamanda tıp doktoru,fatma şakir memik'in babasıdır.fatma şakir,1903 yılında akören köyünde doğmuş ve ilk okulu safranbolu'da bitirmiş,daha sonra babasının istanbul'a göç etmesi ile istanbul,beyazıt'da diğer okulları bitirerek,tıp fakültesinide birincilikle bitererek,iç hastalıkları uzmanı olarak,istanbul vakıf guraba hastanesinde,polikilinlik şefliğine kadar yükselmiştir.

atatürk'ün 1934 yılında kadınlara seçim,seçilme hakkı vermesi üzerine,1935 yılında,parlementoya giren 18 kadın milletvekilinden biridir.parlementoya edirne milletvekili olarak girmiştir.fatma şakir memik,daha sonra bir çok görevlerde bulunarak 1991 yılında yaşama veda etmiştir.

şakir memik,ilbarıt köyünden,mustafa remzi özlü ile istanbul'da komşu fırıncıdır.biri çemberlitaş,diğeri beyazıt.istanbul'a dönünce,mustafa remziyi ziyarete gider.sizin köye gittim muhteşem bir düğün yapıldı der.mustafa remzi,köyüne az çok hizmet etmiş bir fırıncı...beni soran oldu mu der? valla mustafa efendi iki gözü görmez bir vatandaş sordu,bizim mustafa efendi nasıl diye der.doğal olarak mustafa remzi üzülür.tezgahtarına seslenir.gidin kapalıçarşıya,bir palto alıngüzel paketleyip falancaya gönderin der.falanca iki gözü görmeyen 'göde'dir.ahmet yıldırım.aynı zamanda mustafa remzi'nin babası hüseyin 'eyüb'ün kara' ile teyze çocuklarıdır.

palto köye gelir ve teslim edilir.fakat mustafa remzi'nin abisi mehmet ali efendi.paltonun gelişini duymuştur.pazara gitse,gelip gödegile seslenir,şu paltoyu getirin yarın,safranbolu'ya gidecem.göde aynı zamanda mehmet ali efendinin ikinci eşi habibe'den,mehmet ali efendinin kayın pederidir.palto,gödegil ile iyipgil arasında gidip gelmektedir.en sonunda göde,damadına,lanet olsun bir daha geri getirme der.göde ve damadı hemen hemen aynı yıllarda vefat ederler.göde 1952,mehmet ali efendi ise 1953 yılında...

BIR ILBARIT KÖYÜ HIKAYESI...

köydeki resim atölyemde,artık düz yürüyemiyorum.her taraf,kitap,gazete,dergi ve resimlerim.atölyemde yan yan yürüyerek ancak hareket edebiliyorum.oysa yoksulluk içinde ölen,hollandalı ressam van gogh'un resim yaptığı atölyesi,140 m.kareymiş.

bu gün ilbarıt köyünde yağmurlu ve soğuk bir gün...isı neredeyse 10 derecelerde,kitaplarımı karışıtırıken,elime bir kitap geçti.safranbolu,yörük köyü ve düğün adetleri.yazarı ali rıza alan,yıllar öncesi,tuncay kara ile yanıma bir albay gelmişti yörük köyünden acaba o mu çıkaramadım.

kitabın orta yerlerinde,bizim köyden,ilbart'dan söz ediyor.1900 yıllarında,hacılarobası köyü ile ilbarıt köyü arasında kanlı bir olay olduğu gerçektir diyor,ama ben bir olay olduğunu sanmıyorum.hatta o anı anlatan bir türkü ağıtıda yazmış ve şöyle;

meydancığı ılbarıtlı bürüdü

aşığıdan hacılarobası yürüdü

arap oğlan kör feyziyi sürüdü

konmam kuşlar konmam daldan ayrıldım

alnı top kaküllü yardan ayrıldım

elim bağlı tabakamı açamam

açıp açıp bir sigara içemem

kanadım yok ki kadıbüküne uçamam

ötme bülbül,ötme mezarımın taşında

hem ayrılık,yar sevdası başımda

iki bülbül bir dereden su içer

dertli bülbül dersizlere dert açar

buna yanık sevda derler tez geçer

konmam kuşlar konmam daldan ayrıldım

alnı top keküllü yardan ayrıldım.

türkü,ağıt böyle bitiyor.yanız hacılarobası ile ilbarıt köyü arasında,bir zamanlar 'heceldüzü' arazi davası uzun yıllar sürmüştür.heceldüzünün,hemen alt kısımı ortalık mevkii ve onun alt kısmı ise hacılarobasının bağlarınıda olduğu yer meydancık mevkiidir.sanırım kavga,derken o yılları anlatmaya çalışmış,ali rıza alan...

 

 

 

 

BIR ILBARIT KÖYÜ HIKAYESI'

eskiden,herkesin kapısının önünde bir otomobil veya birden çok otomobil yoktu ve tarlada bahçede üretiyorduk.ebevyneler ve biz çocuklar üstümüz başımız iyi olmasada, az çok mutluyduk. 'bayramlar' geldiğinde 'golanga' yemekleri verilirdi.bir kaç gün merkez ilbarıt köyünde ve en son gün bağlıca ve karaşar mah.lerinde...

akıp giden zaman ki her şeyi silip süpürdü,geriye bırakın insanlığı en ufak bir şey kalmadı.geçmiş ananeler hepten unutuldu,teknolojinin insanları tuşa getirmesi hiç tesadüf değildi.insanlar tüm özgürlüklerini teknolojide arar oldular.kısaca düğünlerimiz,köy odası sohbetleri,çocukluk olyunlarımız,bir bir yitip giderken,kendi yalnızlığımızdan başka hiçbir alternatif kalmadı geriye...

LILBARIT' KÖYÜ,

safranbolu'nun doğusunda,safranbolu'ya 26 km.mesafede bir köy.fakat beş dakika yürüdün mü,'ilbarit' köyünden,safranbolu'yu ve karabük'ün bir kismini görmen mümkün.köye ilk yerleşen 'paflagonya'lilar,buraya birlikte getirdikleri asma çubuklarini,yetiştirerek bölgedi bağciliğida başlatmişlar.1960'da baş gösteren 'filoksera'kök hastaliği bağciliğin sonunu getirmiş.insanlar başta istanbul,büyük şehirlere göç etmişler.

doğal olarak ara sira geriye dönenler evlerini restora ettirirek ayakta kalmasini sağlamişlar,evlerine bakamayanlarin evleri bir bir yitip gitmiş.köy şu anda ormanin içinde kalmiş,bir orman köyü...burada halen hayatta kalmayi başarmiş 29.ekim.1999 tarihinde kurulu,küçük bir 'etnoğrafya müzesi' bu güne kadar ülkenin demiyorum,dünyanin dört bir yanindan gelenleri ağirlamiş.şu anda,insanlar eskisi gibi fazla gelemesede,virüs görevlileri geziyor.fakat böyle bir şey olacağini daha önceden hissettiğim için,akip giden zamani algilayip olup bitenleri daha önceden resmetmiştim.tabiiki bunlari insanlara anlatmak o kadar da kolay değil..!

1934-1935,'akbulak ilkokulu' sinif defteri.yalniz soyadi kanunu çiktiği halde,henüz öğrencilere yansimamiştir.sadece sinif öğretmeni,aslen 'hacilarobasi' köyünden olan, 'hüseyin hüsnü yilmaz' soyadini kullanimiş olup,'karamanbaşi' mevkii, 'akbulak ilkokulu' 5 yillik olup,'ilbarit köyü,hacilarobasi, hacilarobasi'nin o yillarda mahallesi olan geren köyü,sariyan ve o yillarda çerkeş'e bağli ovacik köylerinden gelen öğrencilere hizmet vermiştir.1934-35 yillarinda açilan 'akbulak ilkokulu' 1944-1945 yillarinda köylere kendi okullari yapilmasi ile yaklaşik 10 yil hizmet vermiştir.aşağida aktarmaya çalişacağim öğrecilerden şimdi hayatta olanlarin olduğunu sanmiyorum.her birine rahmet dilerken,kendimce soyadi olmadiği için,öğrencilerin bazilari çözmeye çaliştim.bu öğrencilerin öğretmeni,yukarida da aktardiğim gibi,hüseyin hüsnü yilmaz'di944i945

 

1. 120.mustafa oğlu, ahmet,11 yaşinda.
2. 124.ali oğlu ,hakki,13 yaşinda.
3. 126.ibrahim kizi,hatice kara (çetin) 12,yaşinda.(ilbarit)
4. 129.ahmet oğlu,salim ertuğrul,11 yaşinda (hacilarobasi)
5. 131.mehmet kizi şerife, 11 yaşinda.
6. 138.mehmet ali oğlu,hasan sezgin (hacilarobasi) 9 yaşinda.
7. 139.mehmet kizi nimet, (hacilarobasi) 10 yaşinda.
8. 142.cemal oğlu,ahmet turgut, (hacilarobasi)10 yaşinda
9. 148.hüseyin oğlu,mehmet 10 yaşinda.
10. 149.halil oğlu,osman özkan (hacilaroabisi) 10 yaşinda.
11. 151.mustafa kizi,huriye (ilbarit) 13 yaşinda
12. 169.mustafa kizi,fahriye eriş (kara) (ilbarit) 14 yaşinda
13. 170.beşir kizi,cemile algan (yildirim) (ilbarit)12,yaşinda.
14. 171.abdullah oğlu izzet mutlu, (ilbarit) 11 yaşinda.
15. 172.hasan kizi,ayşe sari (mutlu) (ilbarit) 11 yaşinda.
16. 173.ahmet oğlu hasan kaya,(ilbarit) 11 yaşinda.
17. 174.hasan oğlu hüseyin avci (ilbarit)14 yaşinda.
18. 175.mustafa oğlu süleyman, (ilbarit) 11 yaşinda.
19. 176.sadik oğlu ahmet satilmiş (ilbarit) 9 yaşinda.
20. 178.ali oğlu,mustafa saygin (ilbarit) 9 yaşinda.
21. 179.osman oğlu ruşen aydin (ilbarit) 9 "
22. 180.mehmet oğlu hasan ergin (hacilarobasi) 9"
23. 122.cemal kizi fatma, 14 yaşinda.
24. 130.hüseyin kizi hayriye,11"
25. 135.sabri oğlu necip satilmiş,(hacilarobasi) 12 yaşinda
26. 136.kamil oğlu mehmet 10 "
27. 137.nuri oğlu hüseyin san (hacilarobasi-sallar mah.) 11 "
28. 140.mehmet oğlu abdullah, 9 "
29. 141.hüseyin oğlu bekir dursun (hacilarobasi) 9"
30. 143.cemal kizi ayşe,11 "
31. 145.salim oğlu hüseyin savaş (hacilarobasi-sallar mah.) 9 "
32. 147. ilyas oğlu mustafa öğünç (hacilarobasi) 9 "
33. 152. mehmet oğlu şevket, 9 "
34. 157.mustafa oğlu mehmet esen (ilbarit) 8 "
35. 158.mehmet oğlu hüseyin 8 "
36. 159.mehmet oğlu hasan yildirim (ilbarit) 8 "
37. 181.abdullah kizi lütfiye (ilbarit-karaşar mah.) 12 "
38. 182.mehmet oğlu hasan, 9 "
39. 183.ibrahim kizi şerife tanik (çelik) (ilbarit) 10 "
40. 184.hüseyin oğlu, osman kara (ilbarit) 9 "
41. 185.ibrahim oğlu rifat özcan (ilbarit) 9 "
42. 186.mehmet kizi hatice yildirim (satilmiş) (ilbarit)8 "
43. 187.hasan kizi fatma sari (ilbarit) 9 "
44. 188.sadik kizi müşerref satilmiş 'koç) (ilbarit) 8 "
45. 189.hasan oğlu hüseyin özlü (ilbarit ) 8 "
46. 146. hasan oğlu halil 9 "
47. 156.hasan oğlu ahmet 9 "
48. 160.hüseyin kizi şerife (alptekin) (hacilarobasi) 8 "
49. 161.osman oğlu ramazan 8 "
50. 162.ali kizi nazife 9 "
51. 163.salim oğlu hasan savaş (hacilarobasi-sallar mah) 8 "
52. 164.mehmet kizi ayşe, 11 "
53. 165.kazim oğlu bahattin akçaalan (hacilarobasi) 8 "
54. 166.mustafa oğlu cemal 8 "
55. 167.ahmet kizi şatiye 9 "
56. 194.osman oğlu ihsan akgül (ilbarit-karaşar mah.) 9 "
57. 193.mehmet kizi hanife mete (ilbarit) 8 "
58. 196.hakki oğlu hasan tankir (ilbarit) 9 "
59. 197.mehmet kizi şerife özoğul (hacilaroabsi) 9 "
60. 198.ismail kizi emine 8 "
61. 199.ismail kizi rahime kalkan (ilbarit) (tuncay) 9 "
62. 200. beşir kizi vasfiye algan (akdoğan) (ilbarit) 9 "
63. 201.hakki oğlu riza özer (geren köyü) 9 "
64. 202.osman oğlu ekrem akgül (ilbarit-karaşar mah.) 8 "
65. 203.sadik kizi huriye özay (hacilarobasi) 9 "
66. 204.mustafa oğlu mehmet 8 "
67. 205.ibrahim oğlu ekrem tanik (ilbarit) 8 "
68. mustafa kizi yeter eriş (ilbarit) 11 "
69. 207.mehmet oğlu hikmet özer (ilbarit) 8 "
70. 208.mehmet oğlu mustafa günal (ilbarit) 7 "
71. 209.kamil oğlu mehmet 8 "
72. 210.kazim oğlu hakki uysal (sariyan) 8 "
73. 211.ruşen kizi ayşe 9 "

ister istemez aradan geçen 86 yillik bir zaman diliminde bir çoğunu belirleyemedim.saygilarimla.

bir süredir yazilarima ara vermiştim.nedeni bilgisayarimin ağirlaşmasi.kendi imkanlarimla tekrar hayata geçirdim.mehmet özer,abi bilgisayari alip getireyim,ama bayarama kadar köye gelemem dedi...bir şeyin altini çizeyim.çok az duyarli insan arasinda yaşamak,aslinda beni fazla mutlu etmiyor.bir gerçek var ki,seni anlayan zaten sana doğru davranir.iyiliğin karşiliği ise daima kötülüktür.bu yüzden bundan sonra artik tavirliyim.başka seçeneğim yok...

burada mehmet ata doğan'in 1932-33 yillari arasinda,son kez kullandiği,ilbarit köyü 'köy mektebi' öğrenci kayit defterini yayinliyorum ki,bu defter daha sonra, 'akbulak ilkokul'nun,karamanbaşi mevkiinde açilmasindan sonra,kayit defteri orada da kullanilmiş,fakat henüz soyadi kanunu kullanilmadiği için,öğrencilerin çözümlenmesi beni oldukça zorladi.ve sirasi ile o günlerin şartlari ile yayinliyorum,hayatta olmayanlara rahmet diliyorum.