ILBARIT KÖYÜ...YEMEN...BALKANLAR VE DİĞERLERİ...1800'LÜ YILLAR.
Şöyle bir giriş yapmak istiyorum.Köyde bazı esamiler,hacıoğulları diye başlıyor.Osmanlı döneminde,Anadoludan hacca gitmek o kadarda kolay değil.Örneğin bizim köyden biri diyelim yaya yola çıktı,en az bir yılını yolda geçirmesi gerekiyor.Dolasıyla geçmişte Ortadoğu bu kadar kaos içinde değilken,bizim köyden ilk hacca gidenler otobüslerle gittiler ve gece gündüz molalarla yol almak suretiyle,7 gün 7 gecede ancak ulaşabilmişler.O halde bu hacı esamileri,ya Yemen'de askerken,yada bir tama ad olarak kullanılmış.Kesin bir bilgi yok...Örneğin Hacıömeroğlu,Hacıalioğlu,Hacıhamzaoğlu ve Hacışabanoğlu gibi.Kaldıki onca erkek nügusa sahip olmalarına rağmen,Hacıhamzaoğlu,aynı zamanda bu sülalenin bir kolu,Bağlıca Mah.dir veHacı şabanoğlu iki sülale olmasına karşın bu gün söyünmüştür.
Elimin altında bir bilgi var.Tavşancıoğlu,Abdullah,köy kayıt defterine,anne ve baba adı bilinmediği çin geçilmemiş,rumi 1242 miladi 1826 doğumlu...Fakat bu kişi adına bir bilgi aktarılmış...Trablusgarp,merkezinde telgraf çavuşu bulunmaktadır.Kardeşi İbrahim rumi 1255 miladi 1839 doğumlu,tabiki bilinmediği için anne baba adı kayıtta yok ve Tavşancıoğlu Hüseyin zevcesi (eşi) Ayşe, baba Salih, anne Hanife rumi 1268 miladi 1852 doğumlu ve bu aile söyünmüş olup,Elişgilin Karaoğlan olarak bilinen Mehmet Öztürk'diğer kardeş Sarıoğlan diye bilinen, abdullah öztürk'ün kardeşi, Tavşancıoğlunun en son kuşağı Hüseyin ve Ayşe'nin damad olduğu çin bu eve yerleşiyor.Yukarıda sözü edilen Abdullah,yani Turablusgarp'da çavuş olan,bir kızı oluyor oda Göde lakaplı,Ahmet Yıldırım ile evli olup,Ahmet Yıldırım'a o yıllarda aileye sahip çık diye,Tarablusgarp'dan para gönderiyor.
Yemen,Ilbarıt Köyüne binlerce kilometre uzaklıkta,fakat ılbarıt Köylüsü o günün koşullarında Yemen'e asker olarak gönderiliyor.Örneğin Sarımuhtar Lakaplı,Hüseyin Yıldırım. Rumi 1291 miladi 1874 ve 1959 yılında vefat ediyor.Annemle Sarımuhtargile gitmiştik.Sobanın kenarına oturmuş,yufka ekmeği ıslayarak sobaya yapıştırıyor,daha sonra kıtır olan ekmeği yiyor.Ben oturduğum yerde merakla ablak yüzlü bu kişiyi izliyorum,fakat dşarılarda dolaştığını hatırlamıyorum.
Hüseyin Yemen'de askerken,açlıktan çiy kabak yiyor ve fenalaşıyor. Bir İngiliz doktor midesini yıkıyor ve iyiki ölmemişsin diyor.Çünkü çiy kabak,çiy yendiğinde bir insanı öldürebiliyor.Kısaca Hüseyin Yıldırım, Yemen'den sağ salim geliyor.Hatta cumhuriyek kurulduktan sonra,babamlarla birlikte,Bartın,Safranbolu yolunda ve Ahmetusta mevkiinde yol çalışmasında çalışıyor.
Amcam Hasan,askerlik yeri Yemen ve gönüllü gidiyor.Bir anekdot,eğer o yıllarda,Yemen'e gönüllü gidersen,askerlik en az bir yıl kısalıyor.Çünkü Yemen'de ısı yaz aylarında,45-50 dereceye kadar çıkabiliyor.Gönüllü gittiği Yemen'den köye mektup yazıyor ve birde şiir 'Bir kurtulsam şu Yemen elinden/Su içsem Tabakevi'nin gölünden.'O yıllarda Tabakevi suyu henüz köye gelmemiş ve Tabakevinde bir göl halinde.Amcam Rumi 1305 miladi 1889 doğumlu olup,1914 Birinci Dünya Savaşında,tekarar 'seferberlik' sırasında askere alınıyor.Diyarbakır'd şehit düşüyor.Tek tanık Maylaş (Mehmet Koç) yani köylüsü...Akşam hastaneye yatırdık,sabah bakmaya gittiğimde,vefat ettiğini söylediler diyor.1918 yılındada köye künyesi geliyor.
Balkanlar,Ilbarıt Köylüsünün en çok askere alındığı bölge...Çünkü Osmanlı o yıllarda doğuyu pekte önemsemiyor.Örneğin bir Ilbarıt'lının Erzurum'a ulaşması zor.Balkan'lara Tren ve gemilerle asker bir şekilde ulaştırılıyor.Örneğin dedemin babası,askerlik yaptığı yer;Bulgaristan,Varna...akerliğe gittiği tarih,1856 döndüğü tarih,1874 dört 18 yıl dile kolay,dedem beşikteymiş,döndüğünde eşine bu kim diye sormuş.
Dedem,yine Balkanlar gezici asker,Tuna Nehri boyları.Göde Mehmet'i Yunanistan,Yanya rumi 1307 miladi 1891 doğumlu olup,Safranbolu'da aynı zamanda tıp doktoru olan,Ali Yaver Ataman'ın seyisliğini yapmış...Ali Yaver Ataman,doğum tarihini bilmiyorum.1956 yılında vefat etmiş,aslen Kafkasya, Şeyh Şamil soyundan olup,o yıllarda tıbbı nerede okuduğu bilgim yok.Safranbolu Devlet Hastanesine,atanmış ve burada evlenmiş,ilk çocuğu aynı zamanda müzikolog olan oğlu,Sadiyaver Ataman 1906 yılında babasının görev yaptığı Yanya şehrinde dünyaya gelmiştir.
Elişgilin Sarıoğlan Abdullah Öztürk,doğum tarihi rumi 1287 miladi 1871 askerlik ettiği yer,Teselya,Yunanistan.
Not.elimin
altında olan bilgiler.Her kesi tek tek yazma şansım yok.Bunları Hasan Mutlu bir
yerde toparlayacam ve sonra kitaplaştırırz dediği için yazıyorum.Çünkü
bilgisayar oldukça ağır hareket ediyor,ben yazdıktan bir kaç saniye sonra
kelimeler ortaya çıkıyor..Birde atölyem soğuk uzun süre çalışamıyorum.Hoşça
akıln.
Saygıdeğer köylülerim.Buraya yazdıklarım yazıların tamamı kafadan atma değil.Mantıksal değerlere ulaşıyorum ve yazıyorum.Örneğin,birisi bir şey paylaştığı an anında balıklama atlayanlar oluyor.Hasan Kaya,1831 nüfus sayımını paylaşmış.Ömer Öztürk,bizim sülaleyi bulamadım diyor.Yahu bir kere,Elişgilin,Sarıoğlan,1831 sayımından 43 yıl sonra dünyaya gelmişki,o sayımda belki dedesi dahi yok.Dolasıyla beni en çok yıpratan,1831 sayımı ve elimin altında bulunan 1900'de kayıt altına alınmış,köy kayıt defteri arasındaki boşluk,69-70 yıl gibi bir zaman.Ilbarıt köyüne gelenler,belirgin 1700 yılların ortalarından itibaren ve ilk gelenler,köyün alt kısımını mekan tutumuş ve ben bunları zamanla açıklamaya çalışacam,kim kimden ayrılmış.Kaldıki düşünmeden pat diye bir şey yazılmıyor.Kulaktan duyma bilgilerde,benim fazla işime yaramıyor.Zaten ben bir babam Satı Demirsöz'e inandım.Çünkü derinlemisine çok şey biliyordu ve onunda yanıldığı yerleri düzeltmeye çalışıyorum.Saygılarımla.
