ILBARIT KÖYÜ...KURTULUŞ SAVAŞI
1920'Lİ YILLAR.
ILBARIT KÖYÜ KURULUŞ AŞAMASI , İLK AİLELER VE AİLELERİN DAĞLIMI...
ılbarıt köyü ilk kayıtlar,hacıhamzaoğullarıdır.bu aile ilbarıtta iki hane ve bağlıca mah.de bir hane olmasına karşın,zamanla söyünmüştür.bu aileden sonra,hacıalioğlu esamesi okunmakta ve aile ilk olarak iki hanedir.
hacıalioğlu osman, 1761 doğumlu...
hacialioğlu mustafa 1756 doğumlu...
hacıalioğlu osman oğlu hüseyin 1776 doğumlu
diğer oğlu ömer 1791 doğumlu...
aradan geçen bunca zaman baz alındığında ve kim bunlar denildiğinde insan ilk önce bocalıyor ve torunlardan abdullah'tan yola çıkıldığında,1806 doğumlu sözü edilen abdullah kim? abdullah, köyde havaşgil'den aliosman'ın dedesi ve fısfıs hafız mehmet mutlu'nun dedesi.abdullah'ın iki oğlu oluyor.hasan, aliosman'ın babası ve kör emin lakablı, fısfıs hafız ve kardeşi abdullah'ın babası...hasan'ın aynı zamanda iki kızı vardır.burda kayıt altında olmadığı için lakabı ile yazıyorum gıdı kız,safranbolu'da bir demirci ile evlenmiştir.diğer kızı sarıyan köyündedir.hasan,yukarı meyremgilden abdullahın kızkardeşi ile evli olup,aynı zamanda,aşağı meyremgilden karıtlı ibrahim'le bacanaktır.
diğer torunlar,sırasıyla memiş, ismail, emin ve osman'dır.
örneğin elişgil bu torunlardan birinin oğlu ali ile ilintili olup,ali'nin kimin oğlu olduğu hakkında kayıtlı bir bilgi yoktur. ali'nin mehmet (karaoğlan) 1867 ve abdullah (sarıoğlan) 1891 doğumlu iki oğlu vardır.
yine aynı sülaleden güdükgil'in 1831 yılından itibaren reel kayıtlarına 1900 yıllarda rastlandığı için,baba ömer'den olma,havva 1878,hüseyin 1879 ve ali 1889 doğumlu üç çocuğu vardır.
torun osman, osman 1830 doğumlu olup,osmançavuşgili temsil etmektedir.osman çavuş'un sırasıyla,hüseyin (katırcı) 1862,mustafa 1865 ve mehmet 1868 doğumlu üç oğlu vardır.
kurtuluş savaşı,atatürk'ün samsun'a çıkışından sonra,sırasıyla yaptığı erzurum ve sivas kongerelerinden sonra, 27.aralık .1919' da ankara'ya gelir ve tüm çılışmalarını burda hızlandırır ve 23.nisan.1920'de türkiye büyük millet meclisini açar ve kendisine verilen,başkomutanlık ünvanı ile kurtuluş savaşı başlamış olur.kurutuluş savaşında ılbarıt köyünün konumu...köye bir görevli gelir.köy muhtarına,köylülerin bir yerde toplanmasını söyler.muhtar koruyucusu vasatısı ile köylüleri bir yer toplar.görevli,konuşmaya başlar.bilindiği gibi kurtuluş savaşı fiilen başlamıştır.fakat şu anda kurulu ordunun bazı araç ve gereçleri eksiktir.örneğin cepheye cephane taşımaya yarayacak araç ve gereçler.onun için buraya gelmemin nedeni,her evden öküzlerinizin birini verceksiniz.bu öküzler,safranbolu'da diğer köylerden gelenlerle birleştirilip,sakarya'ya gönderilecektir.yılların yorgunluğu üzerlerinde olan köylüler kabul ederler ve her evin verceği öküz belirlenir ve işaretlenir.köylüler kendi öküzlerine değil,behiye'nin öküzüne acırlar.öküz köyün en iri öküzü yaklaşık 400 kg.ağırlığındadır.görevli,sakarya'ya bu öküzleri getirecek kişiyide belirler.elişgilin sarıoğlandır,öküzleri sakarya'ya getircek kişi.sarıoğlan uzun menzilli yol alabilen dayanıklı bir yapıya sahiptir.örneğin çankırı,karacaören'den tuz ve bartın'danda o yıllarda rusya'dan gelen şekeri,getirip onun ticaretini yapmaktadır.öküzler safranbolu'ya kadar köyden bir kaç kişinin yardımı ile yola çıkarlar.safranbolu'da diğer köylerden gelen öküzlerle,sakarya'ya gidecek guruplar ayarlanır. sarıoğlanı uyanıklığından dolayı gurup başı yaparlar ve yola çıkılır.bir kaç gün sonra gerede'ye ulaşırlar.gerde'ye vardıklarında, 'vız vız' zamandır.öküzlere arı gelir,her bir bir tarafa dağlır.bir kısmı,kapısı açık bir caminin içine dolar.sarıoğlan uzun bir uğraştan sonra öküzleri toparlar,açık yoktur.tekrar yola koyulurlar,geceleri arazi üzerinde konaklarlar.boludağları aşılır,düzce ,hendek derken.sakarya'ya ulaşırlar.sarıoğlan bir bakar ki ortalık ana baba günü...hemen bir görevli bulur,oldukça uzaktan geldiklerini söyler.görevli,sarıoğlanın elinden evrakları alıp öküzleri teslim alır.bu kez yaya geriye yolculuk başlar.atatürk,kurtuluş savaşı'nı başlattığında,karşısında iki düşman vardır.bir iç,ikincisi dış düşmandır.çünkü artık osmanlının hiç bir gücü kalmadığı gibi,ortalık çetelerle doludur.nitekim gerede'li dayıoğlu diye bir çete,gerde'den yola çıkar ve savaş karşıtı insanları toplayarak,safranbolu'ya doğru hareket eder.buralardanda katılan olur hatta bizim köydende.aslen avukat olan,hulisi yazıcıoğlu,dayıoğlu çetesinden bahseder,ama asıl detayları sansürlemiştir ya da bu konuda bilgisi yoktur.en fazla faydalandığı kişi,eski nüfus memuru,1909 doğumlu,mustafa al'dır.babam satı demirsöz'le aralarında bir yaş farak var.
hulisi yazıcıoğlu,dayıoğlu çetesine,eğri ahmet çeteside karışmıştır.toprakcuma,mevkiinde,kastamonu,istikametinden gelen,binbaşı şevket bey taraından bu çeteler dağtılmıştır.bu bir kere doğru değil. toprakcuma,hanovası mevkiindeki olay,eğeri ahmet çetesine daha sonra karışan,çorum'lu bir çavuştur.kürt kökenlidir.eğri ahmet onun hal ve haraketlerini beğenmez.bu eşkiya,hem ovacık,ganibeyler ve safranbolu,bostanbükü'ne iki katlı birer ev yaptırmıştır.eşkiya,safranbolu üzerinden,kastamonu istikametine giden,kastamonu postasının haberini alır ve toprakcuma,hanovasında, postayı pusuya düşürür ve 8 asker posta görevlilerini şehit edip, devlete ait 36 bin lirayı gasp eder.eğri ahmet bu olaydan sonra,bu eşkiya ile yollarını ayırır.bir birlik bu eşkiyaların peşine düşer ve tatamamı yakalanır. kastamonu,nasurullah cami avlusunda ağaçlara asılarak tamamı idam edilir.dayıoğluna gelince,binbaşı şevket bey,bu çeteyi kastamonu,daday civarında,kuşatır ve dayıoğlu dahil,elabaşlarını ele geçirir.dayıoğlunun,amacı kastamonu'yu ele geçirip,inebolu üzerinden ankara'ya giden ikmal yollarını kesip,kurtuluş savaşını kösteklemek.fakat tecrübe yeteneği olmadığı için,kayıp eder.kastamonu'da istiklal mahkemisi,kurulur ve dayıoğlu dahil elebaşlarının idamına karar verilir.infaz safranbolu,eski hükümet binası bahçesinde yapılır.hatta babamın deyimi ile ,bizim köyden asılanlara bakmaya gidenler olur.dolasıyla atatürk,bu yüzden safranbolu'ya dayıoğluna destek verdiği için biraz kırgındır.hulisi yazıcıoğlu,bunları yazmamıştır.dağıtıldı diye geçiştirmiştir.
