ILBARIT KÖYÜ...KURTULUŞ SAVAŞI...
1920'Lİ YILLAR.
Kurtuluş Savaşı,Atatürk'ün Samsun'a çıkışından
sonra,sırasıyla yaptığı Erzurum ve sivas kongerelerinden sonra, 27.Aralık
.1919' da ankara'ya gelir ve tüm çılışmalarını burda hızlandırır ve 23.Nisan.1920'de
Türkiye Büyük Millet Meclisini açar ve kendisine verilen,başkomutanlık ünvanı
ile Kurtuluş Savaşı başlamış olur
Kurutuluş Savaşında Ilbarıt Köyünün konumu...Köye bir görevli gelir.Köy muhtarına,köylülerin bir yerde toplanmasını söyler.Muhtar koruyucusu vasatısı ile köylüleri bir yer toplar.Görevli,konuşmaya başlar.Bilindiği gibi Kurtuluş Savaşı fiilen başlamıştır.Fakat şu anda kurulu ordunun bazı araç ve gereçleri eksiktir.Örneğin cepheye cephane taşımaya yarayacak araç ve gereçler.Onun için buraya gelmemin nedeni,her evden öküzlerinizin birini verceksiniz.Bu öküzler,Safranbolu'da diğer köylerden gelenlerle birleştirilip,Sakarya'ya gönderilecektir.Yılların yorgunluğu üzerlerinde olan köylüler kabul ederler ve her evin verceği öküz belirlenir ve işaretlenir.Köylüler kendi öküzlerine değil,Behiye'nin öküzüne acırlar.Öküz köyün en iri öküzü yaklaşık 400 kg.Ağırlığındadır.Görevli,Sakarya'ya bu öküzleri getirecek kişiyide belirler.Elişgilin Sarıoğlandır,öküzleri Sakarya'ya getircek kişi.Sarıoğlan uzun menzilli yol alabilen dayanıklı bir yapıya sahiptir.Örneğin Çankırı,Karacaören'den tuz ve Bartın'danda o yıllarda Rusya'dan gelen şekeri,getirip onun ticaretini yapmaktadır.Öküzler Safranbolu'ya kadar köyden bir kaç kişinin yardımı ile yola çıkarlar.
Safranbolu'da diğer köylerden gelen öküzlerle,Sakarya'ya gidecek guruplar ayarlanır. Sarıoğlanı uyanıklığından dolayı gurup başı yaparlar ve yola çıkılır.Bir kaç gün sonra Gerede'ye ulaşırlar.Gerde'ye vardıklarında, 'Vız vız' zamandır.Öküzlere arı gelir,Her bir bir tarafa dağlır.Bir kısmı,kapısı açık bir caminin içine dolar.Sarıoğlan uzun bir uğraştan sonra öküzleri toparlar,açık yoktur.Tekrar yola koyulurlar,geceleri arazi üzerinde konaklarlar.Boludağları aşılır,Düzce ,Hendek derken.Sakarya'ya ulaşırlar.Sarıoğlan bir bakar ki ortalık ana baba günü...Hemen bir görevli bulur,oldukça uzaktan geldiklerini söyler.Görevli,Sarıoğlanın elinden evrakları alıp öküzleri teslim alır.Bu kez yaya geriye yolculuk başlar.
Atatürk,Kurtuluş Savaşı'nı başlattığında,karşısında iki
düşman vardır.Bir iç,ikincisi dış düşmandır.Çünkü artık osmanlının hiç bir gücü
kalmadığı gibi,ortalık çetelerle doludur.Nitekim Gerede'li Dayıoğlu diye bir
çete,Gerde'den yola çıkar ve savaş karşıtı insanları toplayarak,Safranbolu'ya
doğru hareket eder.Buralardanda katılan olur hatta bizim köydende.Aslen avukat
olan,Hulisi Yazıcıoğlu,Dayıoğlu çetesinden bahseder,ama asıl detayları
sansürlemiştir ya da bu konuda bilgisi yoktur.En fazla faydalandığı kişi,eski
nüfus memuru,1909 doğumlu,Mustafa Al'dır.Babam Satı Demirsöz'le aralarında bir
yaş farak var.
Hulisi Yazıcıoğlu,Dayıoğlu çetesine,Eğri Ahmet çeteside karışmıştır.Toprakcuma,mevkiinde,Kastamonu,istikametinden gelen,Binbaşı Şevket Bey taraından bu çeteler dağtılmıştır.Bu bir kere doğru değil. Toprakcuma,Hanovası Mevkiindeki olay,Eğeri Ahmet çetesine daha sonra karışan,Çorum'lu bir çavuştur.Kürt kökenlidir.Eğri Ahmet onun hal ve haraketlerini beğenmez.Bu eşkiya,hem Ovacık,Ganibeyler ve Safranbolu,Bostanbükü'ne iki katlı birer ev yaptırmıştır.Eşkiya,Safranbolu üzerinden,Kastamonu istikametine giden,Kastamonu postasının haberini alır ve Toprakcuma,Hanovasında, postayı pusuya düşürür ve 8 asker posta görevlilerini şehit edip, devlete ait 36 bin lirayı gasp eder.Eğri Ahmet bu olaydan sonra,bu eşkiya ile yollarını ayırır.Bir birlik bu eşkiyaların peşine düşer ve tatamamı yakalanır. Kastamonu,Nasurullah Cami avlusunda ağaçlara asılarak tamamı idam edilir.
Dayıoğluna gelince,Binbaşı Şevket Bey,bu çeteyi Kastamonu,Daday civarında,kuşatır ve Dayıoğlu dahil,elabaşlarını ele geçirir.Dayıoğlunun,amacı Kastamonu'yu ele geçirip,İnebolu üzerinden Ankara'ya giden ikmal yollarını kesip,Kurtuluş Savaşını kösteklemek.Fakat tecrübe yeteneği olmadığı için,kayıp eder.Kastamonu'da İstiklal Mahkemisi,kurulur ve Dayıoğlu dahil elebaşlarının idamına karar verilir.İnfaz Safranbolu,eski hükümet binası
bahçesinde yapılır.Hatta babamın deyimi ile ,bizim köyden asılanlara bakmaya gidenler olur.Dolasıyla Atatürk,bu yüzden Safranbolu'ya Dayıoğluna destek verdiği için biraz kırgındır.Hulisi Yazıcıoğlu,bunları yazmamıştır.Dağıtıldı diye geçiştirmiştir.
Ilbarıt Köyünden,Kurtuluş Savaşına katılanlar.Yedek Subay vasfı ile sırasıyla...
1. Hüseyin Efendi.
2) Hasan Efendi.
3) Mehmet Ata.
Er konumunda...
1. Şaban Gökmen (Yamakgil)
2. Mehmet Mete (Faslıgil)
3. Beşir Alkan (Gardeyigil)
4. Mehmit Günal (Meyremgil)
5. Rıza Kara (Yusufgil)
6. Ahmet Şahin (Deliseyingil)
7. İsmail Kalkan (Softagil)
8. Abdullah Eriş (Akkuşgil)
9. Mustafa Akkuş ( Akkuşgil)
10. İbrahim Özcan (Haşimgil)
11. İsmail Öz (Aligülügil)
12. Abdullah (....) (Hatıpgil) (Şehit)
Not.Unuttuklarım varsa hatırlatın.Tüm bunları usa dayalı yazıyorum ve detayları kısaltıyor özü yazmaya çalışıyorum.Saygılarımla.
